VINACHEM

PHÁT BIỂU 

CỦA THỦ TƯỚNG CHÍNH PHỦ PHẠM MINH CHÍNH

Tại Lễ kỷ niệm 55 năm Ngày truyền thống Ngành Hóa chất

(Ngày 22/8/2024) 

_________________________________________­­­­­________________

Thưa các đồng chí lãnh đạo các Bộ, ban, ngành, cơ quan!

Thưa các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo, các thế hệ cán bộ, người lao động ngành Hóa chất!

Thưa toàn thể các đồng chí!

Hôm nay, trong không khí cả nước sôi nổi thi đua kỷ niệm 79 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9, Tôi rất vui mừng cùng các đồng chí lãnh đạo các ban, bộ, ngành đến dự Lễ kỷ niệm 55 năm ngày truyền thống Ngành Hóa chất, ngànhkinh tế - kỹ thuật có tính chất nền tảng, đóng góp quan trọng cho xây dựng và phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

 Thay mặt lãnh đạo Chính phủ, tôi xin gửi tới các đồng chí lãnh đạo, cán bộ, người lao động Ngành Hóa chất qua các thời kỳ và quý vị đại biểu, khách quý lời chào trân trọng, lời thăm hỏi chân tình và lời chúc mừng tốt đẹp nhất. 

Nhân dịp này, tôi chúc mừng đồng chí Phùng Quang Hiệp đã được tin tưởng giao trọng trách Chủ tịch Hội đồng thành viên Tập đoàn Hóa chất Việt Nam.

Thưa các đồng chí, quý vị đại biểu!

Nhìn lại chặng đường lịch sử, Ngành Hóa chất Việt Nam được hình thành và phát triển gắn liền với công cuộc dựng xây và bảo vệ đất nước, ngay từ những năm kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ (từ nhu cầu của cuộc kháng chiến, với ba mục tiêu quan trọng: phục vụ quốc phòng, nông nghiệp và dân sinh).

Ngày 19/8/1962, Nhà máy Supe Phốt phát Lâm Thao, đơn vị nòng cốt của Ngành Hóa chất (Tập đoàn Hóa chất ngày nay) đã vinh dự được đón Bác Hồ về thăm, ngay sau khi đi vào hoạt động được 02 tháng. Tại đây, Người đã căn dặn: “Cán bộ, công nhân nhà máy phải thấm nhuần tinh thần làm chủ, đoàn kết chặt chẽ, tích cực học tập văn hóa, kỹ thuật, học tập các đồng chí chuyên gia Liên Xô, làm cho nhà máy phát triển, góp phần xây dựng chủ nghĩa xã hội và đấu tranh thống nhất nước nhà”.

Ngày 19/8/1969 Tổng cục Hóa chất được thành lập là mốc quan trọng đánh dấu sự phát triển của Ngành công nghiệp hóa chất. Công nghiệp hóa chất đã đóng góp tích cực vào phát triển kinh tế - xã hội, với quy mô ngày càng lớn, nhiều phân ngành, thành phần kinh tế; đội ngũ cán bộ khoa học công nghệ và công nhân kỹ thuật ngày càng trưởng thành, đáp ứng nhu cầu cho đất nước, cho các ngành khai khoáng, dầu khí, xăng dầu, nhựa, sơn, pin, ắc quy, hàng tiêu dùng,… Trong điều kiện thiếu thốn về cơ sở vật chất, các thế hệ cán bộ, công nhân viên của Ngành Hóa chất vừa lao động, sản xuất, vừa tham gia chiến đấu, nhưng với tinh thần dũng cảm và sự quyết tâm vượt qua mọi khó khăn và thử thách, vẫn đạt được những thành tựu quan trọng, xây dựng được các nhà máy lớn, như: Nhà máy Supe Phốt phát Lâm Thao, Nhà máy Hóa chất Việt Trì, Nhà máy Phân lân Nung chảy Văn Điển, Nhà máy phân đạm và Hóa chất Hà Bắc, Nhà máy Cao su Sao Vàng... Các sản phẩm của Ngành Hóa chất (phân bón, vật liệu xây dựng, cao su, pin, ắc quy, hóa chất các loại…) đã trở thành niềm tự hào, ghi nhận những thành tựu, sự trưởng thành của cán bộ và người lao động Ngành Hóa chất. 

Cuối năm 1995, Tổng công ty Hóa chất Việt Nam được thành lập và đến năm 2009, thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước về việc thành lập các Tập đoàn, Tổng công ty nhà nước, “những quả đấm thép” của nền kinh tế, Thủ tướng Chính phủ đã quyết định thành lập Công ty mẹ - Tập đoàn Công nghiệp Hóa chất Việt Nam (Vinachem). Cùng với mô hình tổ chức mới, phát huy truyền thống của ngành thời gian qua, Tập đoàn luôn giữ vững được vị thế dẫn đầu trong sản xuất phân bón và hóa chất cơ bản (cung ứng trên 45% sản lượng phân bón các loại, 46% hóa chất cơ bản các loại…); công nghệ sản xuất ngày càng được cải tiến và nâng cấp bảo đảm an toàn cho người lao động và bảo vệ môi trường. 

Ngày 24/10/2013, Thủ tướng Chính phủ đã quyết định lấy ngày 19/8 là “Ngày truyền thống Ngành Hóa chất Việt Nam” để ghi nhận những thành tựu, đóng góp của Ngành Hóa chất Việt Nam nói chung và Tập đoàn Công nghiệp Hóa chất Việt Nam nói riêng.

Trong giai đoạn 2015-2021, một số dự án, doanh nghiệp quy mô lớn thuộc Tập đoàn hoạt động sản xuất kinh doanh thua lỗ, kém hiệu quả, các chỉ tiêu hoạt động của toàn Tập đoàn giảm sút, thị phần thu hẹp, áp lực trả nợ tăng cao, tư tưởng người lao động có nhiều lúc giao động.

Tuy nhiên, từ đầu nhiệm kỳ đến nay, dưới sự chỉ đạo của Bộ Chính trị và sự điều hành sát sao của Chính phủ và Ban chỉ đạo xử lý các tồn tại, yếu kém một số dự án, doanh nghiệp chậm tiến độ, kém hiệu quả thuộc giai đoạn trước đây; sự đồng lòng của các bộ, ban, ngành, cơ quan đơn vị có liên quan trong việc giúp đỡ, hỗ trợ, tạo điều kiện; sự nỗ lực, quyết tâm của Tập đoàn vượt qua khó khăn đã giúp Tập đoàn dần từng bước thực hiện xử lý có kết quả tái cơ cấu đối với 4 dự án, doanh nghiệp sản xuất phân bón chậm tiến độ, kém hiệu quả (Đạm Hà Bắc, Đạm Ninh Bình, DAP số 1, DAP số 2- Vinachem) trong 12 dự án yếu kém; các doanh nghiệp này đến nay đã có lãi và trả được nợ vay đầy đủ, đúng hạn cho các ngân hàng tài trợ vốn; xử lý các vướng mắc, tồn đọng để trình Bộ Chính trị cho tiếp tục triển khai Dự án khai thác và chế biến muối mỏ Kali tại Lào. Từ kết quả kinh doanh thua lỗ, nguy cơ không giữ được quy mô Tập đoàn; đến nay Tập đoàn đã kinh doanh có lãi, các chỉ tiêu doanh thu và lợi nhuận đạt các mốc lịch sử, cao nhất từ trước tới nay trong các năm 2022 và 2023, thể hiện rất rõ vai trò trụ cột dẫn dắt ngành công nghiệp hóa chất của đất nước, đóng góp quan trọng cho sự phát triển bền vững của đất nước.

Năm 2023, doanh thu của Tập đoàn Hóa chất Việt Nam đạt 57.000 tỷ đồng; lợi nhuận đạt gần 3.300 tỷ đồng; bảo đảm việc làm cho gần 20.000 lao động với 21 đơn vị thành viên, 12 công ty liên kết, 4 đơn vị sự nghiệp và hoạch toán phụ thuộc. Trong 6 tháng đầu năm 2024, doanh thu Tập đoàn ước đạt gần 31.000 tỷ đồng; lợi nhuận ước đạt gần 870 tỷ đồng; tiền lương bình quân trên 13 triệu đồng/người/tháng.

Tập đoàn Hoá chất Việt Nam đã được Đảng và Nhà nước tặng nhiều phần thưởng cao quý như: Huân chương Hồ Chí Minh (2004, 2009), Huân chương Lao động hạng Nhất (1985), Huân chương Độc lập hạng Nhất (1999, 2014); nhiều tập thể, cá nhân được tặng Huân chương Độc lập, Huân chương Lao động, Anh hùng lao động, Bằng khen, Cờ thi đua của Chính phủ...

Thay mặt lãnh đạo Đảng và Nhà nước, tôi nhiệt liệt chúc mừng và biểu dương những thành tựu đã đạt được và sự nỗ lực cố gắng của toàn Ngành Hóa chất trong 55 năm qua, góp phần vào thành tựu chung của cả nước trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Thưa các đồng chí, quý vị đại biểu!

Bên cạnh những thành tựu đạt được là cơ bản, ngành công nghiệp hóa chất đang đối mặt với nhiều thách thức: (i) chủ yếu cung cấp một số sản phẩm thông dụng, còn ít sản phẩm hóa chất kỹ thuật cao; chưa có nhiều sản phẩm có giá trị gia tăng cao; (ii) nhiều loại nguyên liệu và sản phẩm hóa chất đầu vào phụ thuộc nhập khẩu; (iii)nhiều cơ sở sản xuất nhỏ, lạc hậu; chưa chú ý đến nghiên cứu khoa học, cải tiến công nghệ, năng lực cạnh tranh; (iv) còn tình trạng ô nhiễm, dẫn đến tâm lý sợ, không chào đón tại một số địa phương và cộng đồng dân cư.

Từ kết quả, những tồn tại, hạn chế, cũng như sự nỗ lực vượt qua khó khăn, thách thức trong những năm vừa qua, đã củng cố thêm những bài học, kinh nghiệm quý trong việc thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội nói chung và phát triển Ngành Hóa chất nói riêng, trong đó:

(1) Phải đổi mới tư duy, tầm nhìn phải chiến lược. Nguồn lực bắt nguồn từ tư duy, động lựcbắt nguồn từ sự đổi mới, sức mạnh bắt nguồn từ Nhân dân. Tập đoàn Hóa chất đã từng bước chuyển đổi thành công về mô hình phát triển, quản trị thích ứng với tình hình phát triển của đất nước, phù hợp với xu thế chuyển đổi năng lượng, tác động của Cách mạng công nghiệp lần thứ 4…Trong quá trình đổi mới sẽ phát sinh khó khăn, vướng mắc, đòi hỏi tư tưởng phải thông, quyết tâm phải cao, nỗ lực phải lớn; phải hết sức bình tĩnh, đoàn kết bàn cách tháo gỡ, trên cơ sở phù hợp với thực tiễn, tôn trọng thực tiễn, xuất phát từ thực tiễn và lấy thực tiễn làm thước đo.

(2) Phải thực sự đoàn kết, dân chủ, phát huy vai trò lãnh đạo của Đảng, trách nhiệm của người đứng đầu trong lãnh đạo, chỉ đạo. Phát huy tinh thần dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm của từng cán bộ, công chức, nhất là người đứng đầu trong thực hiện các nhiệm vụ. Kịp thời, nhạy bén trước xu thế chuyển đổi phát triển năng lượng toàn cầu, chuyển đổi sản xuất xanh, bền vững hiện nay để điều hành, phát triển Tập đoàn Hóa chất thành Tập đoàn Công nghiệp Hóa chất hàng đầu đất nước, khu vực. 

(3) Chú trọng công tác phối hợp chặt chẽ, hiệu quả với các cơ quan có thẩm quyền, các doanh nghiệp, đối tác; cùng với đó là thực hiện tốt công tác phối hợp trong nội bộ, giữa Tập đoàn và các đơn vị thành viên. 

(4) Phải chú trọng đầu tư phát triển để tận dụng các cơ hội mới, nhất là trong xu thế chuyển đổi năng lượng, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh và phát triển bền vững. 

(5) Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền đi đôi với phân bổ nguồn lực thực hiện và tăng cường kiểm tra, giám sát, đôn đốc. 

(6) Phát huy tính tự lực, tự cường, tự vươn lên từ bàn tay khối óc của mình, dám nghĩ, dám làm, chủ động, kịp thời, không trông chờ, ỷ lại.

Kinh nghiệm cho thấy chúng ta khắc phục hậu quả 3 dự án công thương thua lỗ vừa qua là chúng ta đã quyết tâm, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt với 3 nội dung: (1) Tái cấu trúc quan hệ bao gồm bộ máy, con người nhất là người lãnh đạo (2) Tái cấu trúc tài chính vốn vay, lãi vay, hoãn giãn nợ; (3) Tái cấu trúc nguyên liệu đầu vào cho sản xuất kinh doanh theo hướng sử dụng các nguyên liệu trong nước, cắt giảm chi phí tuân thủ.

Thưa các đồng chí, quý vị đại biểu!

Công nghiệp hóa chất là ngành nền tảng trong nền kinh tế của mỗi quốc gia và là ngành sản xuất lớn thứ 5 toàn cầu (sau ngành: Sản phẩm công nghệ cao; Máy móc và thiết bị; Xe cơ giới và phụ tùng; Hàng hóa thực phẩm); sản phẩm của ngành có mặt trong mọi lĩnh vực của cuộc sống, xã hội càng phát triển thì vai trò của ngành hóa chất càng quan trọng.

Trong Đại hội lần thứ XIII của Đảng đề ra nhiệm vụ phát triển một số ngành công nghiệp nền tảng (năng lượng, cơ khí chế tạo, luyện kim, hóa chất, vật liệu); Nghị quyết 29 Nghị quyết (Hội nghị Trung ương 6, Khóa XIII) về tiếp tục đẩy mạnh CNH-HĐH đất nước đến năm 2030 đặt ra mục tiệu “Xây dựng nền công nghiệp quốc gia vững mạnh với năng lực sản xuất mới, tự chủ, khả năng thích ứng, chống chịu cao, từng bước làm chủ công nghệ lõi, công nghệ nền của các ngành công nghiệp nền tảng, công nghiệp ưu tiên, công nghiệp mũi nhọn”, tiếp tục khẳng định sự quan tâm của Đảng, Nhà nước đối với vai trò quan trọng của ngành công nghiệp hóa chất, ngành công nghiệp nền tảng.

Bối cảnh đất nước trong giai đoạn phát triển mới với yêu cầu cao hơn, nặng nề hơn, trong đó có nhiều vấn đề mới, phức tạp hơn đặt ra nhiều thách thức hơn cho Ngành Hóa chất, cần vai trò của Tập đoàn Hóa chất Việt Nam làm trụ cột, điều phối, tập hợp sức mạnh toàn Ngành. Tôi gợi ý thêm và nhấn mạnh những nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm sau:

  Một là, quán triệt, thực hiện có hiệu qủa các Nghị quyết, Kết luận của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ; cụ thể hóa các nhiệm vụ vào kế hoạch của Tập đoàn, của từng đơn vị để tổ chức thực hiện và kiểm tra, giám sát.

- Toàn Tập đoàn, nhất là các đồng chí lãnh đạo tiếp tục giữ vững sự đoàn kết, thống nhất; nâng cao tinh thần dám nghĩ, dám làm với khát vọng xây dựng và phát triển Tập đoàn Hóa chất Việt Nam là đơn vị nòng cốt của Ngành công nghiệp Hóa chất, có tiềm lực mạnh về tài chính và khoa học công nghệ, có sức cạnh tranh cao ở trong nước và quốc tế.

- Tiếp tục bám sát định hướng và chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, của UBQLVNN; định hướng phát triển của ngành theo "Chiến lược phát triển ngành công nghiệp hóa chất Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2040", phát huy cao độ vai trò của doanh nghiệp nhà nước, thực hiện tốt nhất các nhiệm vụ chính trị được giao, tiếp tục có những đóng góp quan trọng hơn nữa, thiết thực hơn nữa vào sự nghiệp đổi mới, phát triển chung của Ngành. 

Hai là, tiếp tục củng cố bộ máy, xây dựng đội ngũ cán bộ chất lượng, tinh gọn, phát huy tinh thần đoàn kết nhất trí, dám nghĩ, dám làm. Rà soát, cơ cấu lại các nguồn lực; tiếp tục tổ chức thực hiện có hiệu quả công tác tái cấu trúc doanh nghiệp, cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước. Đề nghị Tập đoàn sớm kiện toàn chức danh Tổng giám đốc Tập đoàn theo đúng quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước, minh bạch, khách quan, công tâm, đảm bảo lựa chọn được cán bộ thực sự có năng lực và được sự tín nhiệm của cán bộ chủ chốt và người lao động của Tập đoàn Hóa chất. 

Ba là, nâng cao năng lực quản trị, kinh doanh phù hợp với quy mô doanh nghiệp lớn, địa bàn hoạt động rộng, nắm giữ tài sản, tài nguyên lớn của đất nước. Quản trị phải thông minh; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, công khai, minh bạch; tập trung cho chuyển đổi số; giải quyết dứt điểm những tồn đọng. 

- Phát huy vai trò dẫn đầu của doanh nghiệp nhà nước, xây dựng kế hoạch, chiến lược phát triển trung và dài hạn để có cơ cấu nhóm ngành hợp lý, làm mới lại các động lực cũ tập trung vào các ngành, nghề kinh doanh chính, tổ chức sản xuất, kinh doanhcó hiệu quả, phát triển bền vững, đi đôi với bảo vệ môi trường, đảm bảo an toàn cho người lao động và sức khỏe cộng đồng.

- Đi đầu trong nghiên cứu, đầu tư vào các lĩnh vực mới trong lĩnh vực công nghiệp hóa chất theo hướng có chọn lọc, phù hợp với  xu thế thế giới, phát triển các ngành công nghiệp trong tương lai nhất là về công nghệ, kỹ thuật hiện đại trong  một sốngành mới nổi như công nghiệp bán dẫn, ắc quy và pin lưu điện

Bốn là, duy trì cơ cấu tài chính lành mạnh, cân đối các nguồn lực tài chính đáp ứng nhu cầu hoạt động sản xuất kinh doanh và đầu tư phát triển. Xây dựng, củng cố và mở rộng quan hệ với các ngân hàng có uy tín trong nước, khu vực và trên thế giới, bảo đảm nhu cầu vốn đầu tư của Tập đoàn và các đơn vị thành viên; thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) và các thành phần kinh tế khác đầu tư vào các dự án của Tập đoàn để tận dựng được lợi thế và cơ hội phát triển đã được xây dựng và tích lũy 55 năm qua về lĩnh vực hóa chất với nhiều yêu cầu về hạ tầng và bảo vệ môi trường. 

Năm là, tích cực đổi mới, tái cơ cấu các đơn vị trong Tập đoàn phù hợp với định hướng phát triển của Ngành nhằm thực hiện ngày càng tốt hơn vai trò tập hợp, phát huy sức mạnh của hệ thống các doanh nghiệp trong ngành; phấn đấu trở thành Tập đoàn kinh tế mạnh, đủ sức cạnh tranh trong khu vực và trên thế giới.

Tiếp tục cơ cấu lại 3 dự án yếu kém (Đạm Hà Bắc, Đạm Ninh Bình, DAP số 2- Vinachem) theo các đề án đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt, bảo đảm hiệu quả.

Sáu là, đẩy mạnh nghiên cứu các giải pháp công nghệ, công cụ và vật liệu để giải quyết ô nhiễm môi trường cho chính mình và những nguồn ô nhiễm khác, phát triển ngành công nghiệp hóa chất bền vững.

Bảy là, phối hợp chặt chẽ, hiệu quả với các cơ quan có thẩm quyền, các doanh nghiệp, đối tác trong triển khai thực hiện từng nhiệm vụ, mục tiêu. 

Tám là, làm tốt hơn nữa công tác chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho người lao động; tham gia tích cực công tác an sinh xã hội. 

Tóm lại là các đồng chí phải tiếp tục Tái cấu trúc mạnh mẽ toàn diện các hoạt động của Tập đoàn theo hướng có trọng tâm, trọng điểm, thiết thực, hiệu quả. Theo hướng: (1) Tái cấu trúc quản trị cả con người và bộ máy hiệu quả hơn nữa, nhất là quản trị thông minh; (2) Tái cấu trúc các nguồn lực, nhất là nguồn lực tài chính cho đầu tư phát triển nhanh, bền vững, cho chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn; (3) Tái cấu trúc nguyên nhiên liệu đầu vào, theo hướng sử dụng các nguồn nguyên liệu trong nước; (4) Đa dạng hóa thị trường, đa dạng hóa sản phẩm, đa dạng hóa chuỗi cung ứng; (5) Phối hợp chặt chẽ với các cơ quan đơn vị trong quá trình thực hiện.

Thưa các đồng chí, quý vị đại biểu!

Tôi tin tưởng rằng với chiến lược đúng đắn, kế hoạch, giải pháp đồng bộ và đặc biệtlà tinh thần đoàn kết, trách nhiệm, với phương châm “Bứt phá - Tăng tốc - Đổi mới”, Tập đoàn Hóa chất Việt Nam tiếp tục hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, có nhiều đóng góp quan trọng, thiết thực hơn nữa vào sự nghiệp đổi mới, phát triển chung của đất nước.

Chúc các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Tập đoàn Hóa chất Việt Nam, cùng toàn thể người lao động của Tập đoàn, quý vị đại biểu, khách quý sức khoẻ, hạnh phúc và thành công. 

Chúc Tập đoàn Hóa chất Việt Nam ngày càng phát triển vững mạnh và đạt được nhiều thành tựu hơn nữa.

Xin trân trọng cảm ơn!