VINACHEM

Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam cho rằng, hàng hóa sản xuất trong nước chịu thuế giá trị gia tăng (GTGT) cao hơn nhập khẩu, khiến doanh nghiệp sản xuất trong nước tiếp tục thua thiệt.

Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) vừa có văn bản góp ý đối với Dự thảo Hồ sơ đề nghị xây dựng dự án Luật Thuế giá trị gia tăng (sửa đổi) do Bộ Tài chính chủ trì soạn thảo.

Theo khảo sát của VCCI, một số doanh nghiệp như nông sản chưa chế biến, giống cây trồng, giống vật nuôi, phân bón, máy nông nghiệp, tàu cá, thức ăn chăn nuôi, muối, phần mềm máy tính, và một số loại máy móc, thiết bị, vật tư khác… chưa được khấu trừ thuế GTGT.

Đồng thời, các doanh nghiệp này cũng không được khấu trừ thuế GTGT đầu vào trong quá trình sản xuất kinh doanh. Trong khi đó, các sản phẩm tương tự lại không phải chịu thuế GTGT khi nhập khẩu, nhưng lại được hoàn thuế GTGT khi xuất khẩu sang nước đối tác.

Do vậy, hàng hoá nhập khẩu đang có chi phí thuế thấp hơn hàng hoá sản xuất trong nước.

Đây là nguyên nhân gây tác động ngược, vô tình trở thành khuyến khích nhập khẩu hàng hoá thay vì sản xuất trong nước.

"Vấn đề nghiêm trọng, tồn tại từ nhiều năm nay và cần được giải quyết trong lần sửa đổi Luật Thuế GTGT lần này, nếu không sẽ khiến sản xuất trong nước tiếp tục chịu thua thiệt", VCCI bày tỏ.

Từ đó, VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo rà soát loại bỏ đối với các loại hàng hoá, dịch vụ mà Việt Nam không nhập khẩu từ nước ngoài sẽ duy trì diện không chịu thuế. Bên cạnh đó, các loại hàng hoá, dịch vụ mà Việt Nam có nhập khẩu từ nước ngoài để tiêu dùng trong nước cần loại bỏ khỏi diện không chịu thuế và chuyển sang các mức thuế suất phù hợp.

VCCI đề xuất chuyển các mặt hàng không chịu thuế sang diện chịu thuế với các mức thuế suất 5%. Đối với những doanh nghiệp có tỷ trọng thuế GTGT chưa khấu trừ lớn hơn 5% thì việc chuyển về mức 5% có lợi lớn cho doanh nghiệp sản xuất trong nước, vừa giảm được số thuế phải nộp lại bảo đảm công bằng thuế với hàng hoá nhập khẩu.

Thêm vào đó, VCCI đề xuất chuyển các mặt hàng không chịu thuế sang diện chịu thuế với các mức thuế suất 5% hoặc 0%.

Cụ thể, các mặt hàng có tỷ trọng thuế GTGT chưa được khấu trừ trên 5% thì chuyển về mức 5%, còn các mặt hàng có tỷ trọng thuế GTGT chưa được khấu trừ dưới 5% thì chuyển về mức 0%.

Phương án này ưu điểm là dựa trên các mức thuế suất hiện hành là 0% và 5%, không bổ sung thêm mức thuế mới. Các doanh nghiệp sản xuất trong nước đều được hưởng lợi do giảm số thuế phải đóng và được bình đẳng với hàng nhập khẩu. Tuy nhiên, phương án này sẽ khiến ngân sách nhà nước phải chi nhiều tiền để hoàn thuế cho các doanh nghiệp.

Bình đẳng với hàng nhập khẩu

Ngoài ra, VCCI có ý kiến, chuyển các mặt hàng không chịu thuế sang diện chịu thuế với các mức thuế suất khác nhau. Trong đó, lựa chọn mức thuế suất phù hợp để chuyển các mặt hàng này sang chi phí thuế trung bình. Cụ thể, mức thuế suất mới luôn thấp hơn so với chi phí thuế trung bình chưa được khấu trừ trong giá thành sản phẩm sản xuất trong nước.

Phương án này sẽ khiến các mặt hàng sản xuất trong nước và mặt hàng nhập khẩu chịu chung một mức thuế suất, xoá bỏ toàn bộ việc bảo hộ ngược. Do đó, nghĩa vụ thuế cuối cùng của các doanh nghiệp sản xuất trong nước hầu như không thay đổi. Trong khi đó, hàng hoá và dịch vụ nhập khẩu sẽ phải đóng thuế ở khâu nhập khẩu, thay vì không chịu thuế như hiện nay.

Ngân sách nhà nước có thể hụt thu một chút từ hàng hoá sản xuất trong nước, nhưng lại thu thêm được nhiều hơn từ hàng hoá nhập khẩu.

Phương án này có nhược điểm là sẽ phải đặt ra thêm các mức thuế suất mới, gây phức tạp cho hệ thống thuế.

Cuối cùng, VCCI đưa ra phương án cho phép doanh nghiệp trong nước chọn phương pháp tính thuế. Phương án này, toàn bộ hàng hoá, dịch vụ tiêu dùng trong nước (không thuộc diện xuất khẩu) được phân loại vào hai nhóm với thuế suất 5% và 10%.

Theo đó, chuyển toàn bộ hàng hoá, dịch vụ không chịu thuế sang diện thuế suất 5%; không còn diện hàng hoá, dịch vụ không chịu thuế.

Đối với các doanh nghiệp trong nước sản xuất các mặt hàng không thuộc diện chịu thuế có chi phí chưa được khấu trừ trong giá thành sản phẩm lớn hơn 5% sẽ có xu hướng lựa chọn phương pháp tính thuế khấu trừ. Các doanh nghiệp diện này sẽ được hưởng lợi hơn so với quy định hiện hành cả về số thuế phải nộp và được bình đẳng với hàng nhập khẩu.

Phương án này có ưu điểm là cơ quan soạn thảo không cần thực hiện khảo sát để tìm hiểu chi phí thuế chưa được khấu trừ trung bình của các loại hàng hoá, dịch vụ sản xuất trong nước là bao nhiêu. Đồng thời cũng không phát sinh các mức thuế mới mà vẫn chỉ có các mức 5% và 10% như hiện hành.

Phương án này có nhược điểm là có nguy cơ bị phản ánh là hàng hoá nhập khẩu bị đối xử kém thuận lợi hơn so với hàng hoá trong nước, do hàng hoá nhập khẩu buộc phải nộp thuế 5% trên giá trị hải quan, còn hàng hoá trong nước được lựa chọn nộp theo phương pháp khẩu trừ (5% trên GTGT) hoặc phương pháp trực tiếp (không được khấu trừ thuế đầu vào).