Giảm giá thành sản xuất, tăng giá bán ra là mong mỏi của bà con nông dân. Có nghĩa là chi phí đầu vào như phân bón, vật tư nông nghiệp càng thấp thì người nông dân càng dư lợi nhuận. Thế nhưng những năm qua, giá phân bón tăng chóng mặt khiến sản xuất gặp nhiều khó khăn. Một trong những nguyên nhân là việc đưa mặt hàng phân bón vào danh mục không chịu thuế giá trị gia tăng được quy định trong Luật Thuế 71 đã và đang gây ra một số tác động tiêu cực. Nhà nước thất thu, doanh nghiệp đầu tư gặp khó và nông dân chịu tác động trực tiếp.
Để sản xuất những cánh đồng lớn như thế này ở huyện Ứng Hòa, Hà Nội, chi phí cho phân bón, nguyên liệu đầu vào là rất lớn. Thế nhưng, thời gian qua, giá phân bón tăng liên tiếp, giá thuê nhân công, thiết bị phục vụ sản xuất cao, trong khi giá sản phẩm gạo bán ra giữ nguyên khiến người dân gặp không ít khó khăn.
Giá phân bón tăng cao cũng khiến chi phí các khâu trung gian tăng theo dẫn tới giá bán cuối cùng đến tay người nông dân cũng tăng.
Không chỉ trồng lúa, nhiều loại cây ăn quả cũng lệ thuộc vào phân bón. Điển hình như cây nho có nhu cầu lớn về các loại đạm cao cấp. Tuy nhiên, giá phân bón quá cao, có nhiều thời điểm người dân phải tính đến biện pháp thay thế.
Một trong những nguyên nhân khiến giá phân bón trong nước tăng là khi Luật thuế 71 có hiệu lực, phân bón trong nước không chịu thuế VAT, doanh nghiệp sản xuất không được khấu trừ chi phí nên buộc phải tính vào giá thành sản phẩm.
Ở góc độ sản xuất, khi cây trồng thiếu phân bón, đặc biệt là kali sẽ ảnh hưởng chất lượng quả và năng suất. Việc giá phân bón tiếp tục neo ở mức cao đã và đang đặt ra bài toán khó cho người nông dân trong việc duy trì vườn trồng.
Theo một nghiên cứu của FAO, cùng với các yếu tố về giống, thủy lợi, cơ giới hóa... phân bón đóng góp tới trên 40% cho việc nâng cao năng suất cây trồng. Vì vậy, giữ ổn định và tiến tới giảm giá phân bón là rất cần thiết để hỗ trợ sản xuất nông nghiệp, hỗ trợ nông dân. Để làm được điều đó, các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh phân bón trong nước rất cần sự hỗ trợ về cơ chế chính sách, nhất là sớm xem xét sửa đổi những quy định không còn phù hợp như Luật thuế 71 hiện hành.