VINACHEM

Cùng với việc sản xuất ngày càng nhiều sản phẩm, năng lượng, nhiên liệu phục vụ sự phát triển của nền kinh tế quốc dân, sự phát triển của nhiều ngành công nghiệp cũng làm tăng ngày càng nhiều các chất thải. Nhiệt điện là một trong những lĩnh vực phát sinh chất thải lớn. Theo tính toán, thiết kế của các nhà máy nhiệt điện, nếu sử dụng than cám trong nước để sản xuất ra 1kW.h điện sẽ tiêu tốn khoảng 0.5 kg than và thải ra khoảng 0,18 kg tro, xỉ, thạch cao. Tuy nhiên trong trong thực tế, do nguồn than đầu vào, điều kiện vận hành mà lượng tro, xỉ thải ra có thể lớn hơn.

Mỗi năm nhiệt điện thải ra 15 triệu tấn tro, xỉ

Hiện nay, trên toàn quốc có 21 nhà máy nhiệt điện đang hoạt động và đang sử dụng một trong hai loại công nghệ đốt đó là công nghệ lò đốt than phun - PC (Pulverised combustion) và công nghệ lò hơi tầng sôi tuần hoàn - CFB (Circulating Fluidizing Bed) (trong số 21 nhà máy có 8 nhà máy sử dụng công nghệ CFB và 13 nhà máy dùng công nghệ PC).

Theo Quy hoạch điện VII điều chỉnh, được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 428/QĐ-TTg ngày 18/5/2016 (Quy hoạch điện VII điều chỉnh) dự kiến đến năm 2030 cả nước có 57 nhà máy nhiệt điện hoạt động.

Theo tính toán sơ bộ đến cuối năm 2017, lượng tro, xỉ, thạch cao FGD tồn chứa trên cả nước khoảng 40 triệu tấn và hàng năm thải ra khoảng trên 15 triệu tấn. Dự kiến nếu các nhà máy nhiệt điện được đầu tư theo quy hoạch và lượng tro, xỉ thải ra không được xử lý thì đến năm 2018 là 61 triệu tấn, đến năm 2020 là 109 triệu tấn, đến năm 2025 là 248 triệu tấn và đến năm 2030 sẽ là 422 triệu tấn, tạo ra những thách thức cho đất nước phải sử dụng diện tích đất khổng lồ để làm bãi chứa và nhiều áp lực môi trường khác, nguy cơ các nhà máy phải dừng sản xuất do không có đủ bãi chứa là một thực tế.

Nếu không có các giải pháp tháo gỡ, thúc đẩy xử lý, sử dụng thì tổng lượng tích lũy tro, xỉ, thạch cao FGD trên các bãi chứa của các nhà máy nhiệt điện sẽ phát sinh rất lớn dẫn tới những thách thức vô cùng lớn đối với vấn đề ô nhiễm môi trường. Vì vậy việc đẩy mạnh xử lý, sử dụng tro, xỉ, thạch cao FGD là yêu cầu hiện hữu cấp thiết.

Ban hành nhiều định mức, quy chuẩn, tiêu chuẩn

Trước thực trạng đó, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1696/QĐ-TTg ngày 23/9/2014 về một số giải pháp thực hiện xử lý tro, xỉ, thạch cao FGD của các nhà máy nhiệt điện, phân bón hóa chất để làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng (Quyết định số 1696/QĐ-TTg)

Mới đây nhất, ngày 12/4/2017, Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định 452/QĐ-TTg phê duyệt: “Đề án đẩy mạnh xử lý, sử dụng tro, xỉ, thạch cao của các nhà máy nhiệt điện, hóa chất, phân bón để làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng và sử dụng trong các công trình xây dựng” (Quyết định 452/QĐ-TTg).

Theo đó, tro, xỉ, thạch cao phải được xử lý, sử dụng hiệu quả. Việc sử dụng tro, xỉ, thạch cao làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng và trong các công trình xây dựng nhằm mục đích bảo vệ môi trường, tiết kiệm diện tích đất làm bãi chứa, giảm sử dụng tài nguyên khoáng sản để sản xuất vật liệu xây dựng, góp phần phát triển bền vững.

Tro, xỉ, thạch cao đáp ứng các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, hướng dẫn kỹ thuật làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng và sử dụng trong các công trình xây dựng được coi là sản phẩm hàng hóa vật liệu xây dựng và được điều chỉnh theo quy định của pháp luật về sản phẩm hàng hóa…

Tại Quyết định này, Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ Xây dựng biên soạn và ban hành các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, hướng dẫn kỹ thuật, định mức kinh tế kỹ thuật cho việc xử lý; sử dụng tro, xỉ, thạch cao làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng và sử dụng trong các công trình xây dựng.

Thực hiện nhiệm vụ được giao, Bộ Xây dựng đã rà soát, xây dựng mới các tiêu chuẩn, quy chuẩn, hướng dẫn kỹ thuật và định mức kinh tế kỹ thuật thuộc lĩnh vực tro, xỉ, thạch cao làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng và sử dụng trong các công trình xây dựng

Bộ Xây dựng cũng đã phối hợp với các Bộ, ngành tuyên truyền, phổ biến đến các đơn vị, địa phương để triển khai thực hiện chương trình, đồng thời hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật, tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật.

Cụ thể: Rà soát, sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến xử lý; sử dụng tro, xỉ, thạch cao FGD, thạch cao PG làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng và trong các công trình xây dựng; Biên soạn và ban hành các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, hướng dẫn kỹ thuật, định mức kinh tế kỹ thuật cho việc xử lý; sử dụng tro, xỉ, thạch cao FGD, thạch cao PG làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng và sử dụng trong các công trình xây dựng.

Thời hạn hoàn thành trước ngày 30/6/2018; Ban hành, hướng dẫn hạch toán chi phí liên quan đến xử lý, tiêu thụ tro, xỉ, thạch cao FGD, thạch cao PG của nhà máy nhiệt điện, nhà máy hóa chất, phân bón làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng và sử dụng trong các công trình xây dựng; Nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ…

Các chuyên gia đánh giá, với những giải pháp đồng bộ như trên, trong thời gian tới, việc sử dụng tro xỉ thải trong các nhà máy nhiệt điện làm vật liệu xây dựng sẽ được tiến hành rộng rãi thay vì chôn lấp như hiện nay.

Nguồn: baoxaydung.com.vn