VINACHEM

Phân bón đượcxếp vào loại mặt hàng chiến lược quan trọng, mỗi năm nhu cầu phân bón ở VN vàokhoảng trên 10 triệu tấn các loại nhưng những năm gần đây mặc dù một loạt cácnhà máy sản xuất được xây dựng và đi vào sử dụng, song bình quân mỗi năm nướcta nhập vào khoảng trên dưới 3 triệu tấn các loại.

Diễn biến thị trường phân bón, giá cả, cung - cầu phânbón ở VN diễn ra không ổn định gây không ít khó khăn cho nông dân và cho sản xuấtnông nghiệp; các văn bản quản lý còn bất cập. Mặc dù năm 2013, Chính phủ banhành nghị định 202/2013/NĐ-CP quy định về sản xuất kinh doanh phân bón, Nghị địnhcó hiệu lực từ 01/02/2014; Bộ Công thương đã có thông tư số 29/2014 hướng dẫnthực hiện các điều khoản thuộc phạm vi quản lý của Bộ; Bộ NN&PTNT đã hoànthiện thông tư và đang chờ thẩm định để ban hành nhưng sự phân định trách nhiệmquản lý hiện còn rất nhiều bất cập và gây tranh cãi, khó khăn hơn cho công tácquản lý, thanh kiểm tra của các địa phương. Nghị định quy định phân bón làngành sản xuất kinh doanh có điều kiện đồng thời có 2 năm chuyển tiếp (đến01/02/2016) cũng là khoảng trống để một số cơ sở sản xuất nhỏ lẻ, chụp giật lợidụng nhằm trục lợi trên mồ hôi, công sức của nông dân.

Theo TS Vũ Thắng - Trung tâm Khảo kiểm nghiệm phân bón Quốcgia, Cục Trồng trọt, hiện cả nước có trên 500 đơn vị sản xuất lớn nhỏ và khoảng30.000 đơn vị kinh doanh phânbón trong đó nhiều cơ sở không đáp ứng được điều kiện cần thiết tốithiểu cho sản xuất kinh doanh.

Ông Thắng cho biết, trước tháng 2/2014 khi Nghị định202/2013/NĐ-CP về quản lý phân bón có hiệu lực thì hàng năm có hàng trăm sản phẩmphân bón mới ra đời và vì vậy trong Danh mục phân bón được phép sản xuất kinhdoanh ở VN có tới trên 5.000 loại. Hiện tượng sản xuất kinh doanh phân bón giả,phân bón giả, kém chất lượng đang là vấn nạn, gây nhiều bức xúc cho người sử dụngvà các DN chân chính. Mặc dù những năm gần đây các cơ quan quản thị trường,công an kinh tế, thanh tra liên tục phát hiện nhiều cơ sở sản xuất, kinh doanhphân bón giả, kém chất lượng nhưng đến nay vẫn chưa đủ mạnh để ngăn chặn triệtđể tình trạng này.

Kết quả kiểm tra giám sát chất lượng phân bón trên thị trườngcủa Cục Trồng trọt năm 2013 tại 76 cửa hàng kinh doanh trên địa bàn 6 tỉnh vớitổng số mẫu phân bón đoàn kiểm tra lấy phân tích là 223 mẫu trong đó đã phát hiệntới 44,4% mẫu (99 mẫu) có chỉ tiêu chất lượng không đạt so với đăng ký trênnhãn mác, bao bì. Đoàn kiểm tra cũng đã phát hiện 68,4% cơ sở kinh doanh có sảnphẩm phân bón vi phạm nhãn mác hoặc chỉ tiêu chất lượng so với công bố trênnhãn mác.

Theo tính toán thì chi phí cho phân bón và thuốc bảo vệ thựcvật chiếm khoảng 50% giá thành sản xuất lúa của nông dân hiện nay và trung bìnhsử dụng phân bón quyết định 50% tổng sản lượng cây trồng tăng lên hàng năm.Chính vì vậy, cần hoàn thiện hệ thống văn bản QPPL liên quan đến quản lý chấtlượng phân bón, đặc biệt là các tiêu chuẩn, quy chuẩn liên quan đến điều kiện sảnxuất kinh doanh, chất lượng phân bón, phương pháp phân tích kiểm nghiệm để phùhợp với phương thức quản lý theo tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật... Đồng thời tiếptục hoàn thiện “Đề án chống buôn lậu và sản xuất, kinh doanh phân bón giả, kémchất lượng” theo chỉ đạo của Phó Chính phủ Hoàng Trung Hải mới đây.