“Hiện tại, các doanh nghiệp (DN) đang lên kế hoạch thưởng Tết cho công nhân (CN). Khoảng 2 tuần nữa mới có mức thưởng chính thức nhưng theo báo cáo sơ bộ, các đơn vị sẽ duy trì mức thưởng bình quân một tháng lương. Một số đơn vị lớn như Dệt Phong Phú, May Việt Tiến… sẽ có mức thưởng khá hơn. Nếu so với tỉ lệ trượt giá thì mức thưởng này giảm so với năm trước nhưng trong tình hình khó khăn chung, đây là nỗ lực lớn của các DN để bảo đảm cho CN có được những ngày Tết an vui, đầm ấm” - ông Lê Tiến Trường, Phó Tổng Giám đốc Thường trực Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex), cho biết.
Vẫn chỉ là 1 tháng lương
Lao động trong toàn ngành dệt may Việt Nam lên đến hơn 2 triệu người, riêng các DN trong Vinatex là trên 120.000 người. Năm 2011, thu nhập bình quân của người lao động (NLĐ) trong tập đoàn là 3,8 triệu đồng/người/tháng, tăng 500.000 đồng/người/tháng so với năm 2010. Ngoài tiền lương, các DN còn có những chế độ thưởng khác như thưởng năng suất, tiết kiệm vật tư, làm việc chuyên cần; hỗ trợ tiền tàu xe cho CN về nghỉ Tết… Nhiều DN còn xây nhà lưu trú cho CN.
Báo cáo của các DN dệt may trên địa bàn TPHCM cho thấy các DN trong nước có mức thưởng Tết bình quân khoảng 3 triệu đồng/người, tăng 500.000 đồng/người so với năm trước. Còn ở DN có vốn đầu tư nước ngoài, mức thưởng Tết bình quân 2,7 triệu đồng/người, tăng 200.000 đồng/người so với năm 2010.
“Trong cơ cấu giá thành may gia công, tiền lương CN chiếm tới 65%. Từ đầu năm đến nay, đơn giá không thay đổi, đơn hàng khan hiếm trong khi chi phí tiền lương tăng nên để thưởng Tết cho CN một tháng lương, DN cũng phải gồng mình”- ông Bùi Thế Hùng, Chủ tịch HĐQT Công ty Giày Khải Hoàn, một DN có hơn 5.000 CN tại huyện Bình Chánh - TPHCM, nói.
Cố gắng để… bằng năm ngoái
Tại các KCX-KCN ở TPHCM, năm ngoái, vào thời điểm này, đã có DN công bố thưởng Tết nhưng năm nay, tình hình khá yên ắng. Chủ tịch Công đoàn (CĐ) một DN có vốn nước ngoài tại KCX Linh Trung, than phiền rằng mặc dù CĐ đã sớm đề nghị song công ty vẫn chưa trả lời vì còn chờ ý kiến từ công ty mẹ ở Nhật Bản.
Ông Đinh Văn Giai, Chủ tịch CĐ Công ty Toàn Thắng (100% vốn Đài Loan; KCN Bình Chiểu, quận Thủ Đức - TPHCM), cho biết: “Ngoài thỏa thuận với CĐ cơ sở điều chỉnh lương tối thiểu lên 2,5 triệu đồng, về cơ bản mức thưởng Tết năm nay ngang bằng năm ngoái. Bình quân một tháng lương cơ bản; nếu CN có thành tích xuất sắc, ban giám đốc sẽ thưởng thêm từ 10% - 50%”.
Tại Công ty Hansae Việt Nam (100% vốn Hàn Quốc, KCN Tây Bắc Củ Chi - TPHCM), dù đơn giá gia công suốt năm qua giẫm chân tại chỗ song ban giám đốc vẫn cố gắng duy trì thưởng Tết một tháng lương. Ước tính số tiền thưởng Tết của Công ty Hansae Việt Nam gần 2,7 tỉ đồng. “Dù gặp khó khăn, chúng tôi vẫn cố gắng thắt lưng buộc bụng để thưởng Tết cho CN, bởi đó vừa là trách nhiệm vừa là đạo lý” - ông Võ Văn Hùng, Trưởng Phòng Hành chánh - Nhân sự công ty, cho biết.
Việc không có, nói gì thưởng!
Báo cáo tình hình lương, thưởng Tết của các DN tại TPHCM cho thấy: Do gặp khó khăn về đơn hàng, nhiều DN đóng cửa, giải thể hoặc có nguy cơ giải thể. Đã không có việc làm, thu nhập thì còn nói gì đến thưởng Tết!
Điển hình là Công ty Baxter Brenton Việt Nam (100% vốn Thái Lan, quận Bình Tân - TPHCM). Do gặp khó khăn, từ tháng 9-2011, công ty đã đóng cửa khiến 200 CN mất việc. Ngoài các khoản trợ cấp, công ty còn nợ BHXH hơn 280 triệu đồng. Hiện nay, cả tổng giám đốc công ty và người được ủy quyền đều “biến mất”, CN đang cầu cứu khắp nơi. Cùng thời gian này, hơn 200 CN Công ty Miso Vina (100% vốn Hàn Quốc) cũng mất việc do DN giải thể. “Giám đốc biệt tăm, tiền lương chúng tôi còn chưa được nhận, làm gì có thưởng mà hỏi?” - CN Nguyễn Thị Sai bức xúc.
Còn tại huyện Hóc Môn - TPHCM, CN ở các Công ty Gia Thuần, Phú Đăng cũng khốn đốn do DN giải thể. Tại huyện Bình Chánh - TPHCM, có 3 DN đang đối diện nguy cơ đóng cửa do đơn hàng không ổn định. Một cán bộ LĐLĐ huyện Bình Chánh cho biết: “Chắc chắn CN tại 3 DN này sẽ không có tiền thưởng”. Tương tự, tại huyện Củ Chi, hàng trăm CN tại 8 DN dệt may đang rất lo lắng vì DN thiếu đơn hàng. “Ngoài lương chờ việc, CN rất hoang mang về tiền thưởng Tết. Hiện LĐLĐ huyện đang dồn sức hỗ trợ CN tại các DN này” - bà Nguyễn Thị Ánh Thu, Chủ tịch LĐLĐ huyện Củ Chi, cho biết.
Xăng dầu, dầu khí thưởng “yếu”
Ông Bùi Ngọc Bảo, Tổng Giám đốc Tổng Công ty Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex), cho biết kinh doanh xăng dầu năm nay không hiệu quả nên không thể có mức thưởng lớn như những ngành khác. Mức thưởng Tết cho NLĐ cũng chỉ là tháng lương thứ 13.
Còn theo bà Lê Thị Anh Mẫn, Phó Tổng Giám đốc Saigon Petro, năm qua hoạt động kinh doanh xăng dầu, kể cả mặt hàng gas, cũng không đạt hiệu quả như mong muốn, thậm chí có thời điểm lỗ nặng nên việc thưởng Tết sẽ cố gắng giữ như mức năm ngoái, dao động khoảng 3 tháng lương.
Ông Hà Duy Dĩnh, Chủ tịch CĐ Dầu khí Việt Nam, cho rằng thu nhập trung bình của cán bộ công nhân viên trong ngành tương đối cao (khoảng 10 triệu đồng/tháng) nên đơn vị không đặt nặng vấn đề thưởng Tết mà chỉ mang tính chất động viên tinh thần là chính.
Năm nào cũng vậy, các thành viên trong tập đoàn đều có mức thưởng Tết từ 1 - 2 tháng lương, không có năm nào vượt quá mức này.