Bộ Công thương đã có Dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc đưa một số mặt hàng thiết yếu vào diện bắt buộc dự trữ lưu thông. Theo đó, gạo, đường, thép, TĂCN và phân bón được “liệt” vào danh sách. Xung quanh dự thảo này, ông Nguyễn Hạc Thúy – Phó Chủ tịch Hiệp hội Phân bón Việt Nam đã có cuộc trao đổi với PV NNVN:
Thưa ông, xuất phát từ đâu Bộ Công thương có Dự thảo Quyết định đưa phân bón vào diện bắt buộc dự trữ lưu thông?
Bộ Công thương đưa ra dự thảo này dựa trên Nghị quyết 11/NQ-CP ngày 24/2/2011 của Chính phủ về việc thực hiện các giải pháp để kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô và đảm bảo an sinh xã hội. Tuy nhiên, tôi đã đọc Nghị quyết này nhưng chẳng thấy đề cập gì tới chuyện đưa hàng hóa thiết yếu vào diện dự trữ lưu thông bắt buộc cả.
Bộ Công thương đã có văn bản xin ý kiến của Hiệp hội phân bón về vấn đề này. Vậy quan điểm của Hiệp hội cũng như các DN thế nào?
Các DN phân bón cũng như Hiệp hội đang rào rào phản đối dự thảo trên. Chỉ có thảm họa thiên tai hay chiến tranh, thiếu hàng hóa thì người ta mới phải đưa hàng hóa vào diện dự trữ lưu thông để kiểm soát nguồn cung mà thôi, chứ bây giờ chẳng có lý do gì đưa phân bón vào diện này cả. Mà DN cũng không thể nào thực hiện được việc kinh doanh khi bị liệt vào diện này.
Tại sao ông nói không nên đưa phân bón vào diện dự trữ bắt buộc?
Đơn giản vì nước ta hiện tại và sắp tới không thiếu phân bón. Nói riêng như đạm ure, từ năm 2011, riêng công suất NM đạm Phú Mỹ và đạm Hà Bắc đã có gần 1 triệu tấn – đạt 60% thị phần nhu cầu ure trong nước. Đến cuối năm 2011, NM SX đạm ure Ninh Bình sẽ ra lò với công suất 560 nghìn tấn/năm. Đầu năm 2012, NM đạm ure Cà Mau cũng sẽ đi vào hoạt động với công suất 800 nghìn tấn. Như vậy tổng cộng đầu năm 2012 chúng ta sẽ có hơn 2 triệu tấn đạm ure, thừa cho nhu cầu trong nước rồi. Còn các NM SX phân NPK, phân vi sinh và phân hữu cơ chúng ta chưa chạy hết công suất thì cũng sẽ đủ đáp ứng nhu cầu. Phân bón chúng ta không thiếu thì việc gì phải bắt DN dự trữ bắt buộc?
Đó là xét tổng thể cung cầu, còn DN SX, kinh doanh phân bón vì sao lại phản đối dự thảo này?
Dự thảo bắt mọi DN SX kinh doanh phân bón phải phải dự trữ từ 5 đến 12% lượng phân bón (tùy theo thời gian trong năm và loại hình SX hay kinh doanh thương mại). Đồng thời, giá mua vào thì phải theo thị trường, nhưng bán ra thì phải thấp hơn giá thị trường ít nhất 10%. Trong điều kiện lãi suất, trượt giá thế này mà bắt DN dự trữ hàng trong kho, rồi lại bán rẻ như thế, lỗ thì ai chịu?
Nhưng DN tham gia cũng được tạo điều kiện để mua hàng dự trữ bắt buộc, được hỗ trợ vốn vay, cấp bù lãi suất...?
Dự thảo bắt mọi DN đều phải tham gia và lỗ sẽ được cấp bù thì kiểu gì cũng phát sinh chạy chọt, tiêu cực bóp méo thị trường. Mà nếu không được cấp bù thì thiệt cho DN ai chịu thay? Vì vậy tốt nhất là không nên bắt buộc mọi DN phải tham gia dự trữ, mà chỉ nên giao việc này cho các Tập đoàn, Tổng Cty hay Cty Nhà nước là được. Mà cũng lạ, DN tư nhân, cổ phần không có vốn của Nhà nước thì chúng ta lấy cớ gì bắt họ chịu lỗ nếu phải dự trữ.
Xin cảm ơn ông!