VINACHEM

Bối cảnh kinh tế toàn cầu thuận lợi

Nền kinh tế toàn cầu đã bước sang năm 2018 với những triển vọng lạc quan. Hơn nữa, sự khởi sắc của kinh tế thế giới trong năm 2017 đã tạo tiền đề cho xu hướng tăng trưởng năm 2018 với hàng loạt yếu tố vĩ mô thuận lợi như sự bình ổn của giá năng lượng và hàng hóa; lòng tin của giới kinh doanh được cải thiện nhờ các chính sách cải cách thuế ở Mỹ, sự phục hồi kinh tế ở châu Âu và chính sách mới về tăng trưởng của Trung Quốc.

Năm 2018, kinh tế toàn cầu được dự báo sẽ tăng trưởng với tốc độ gần 4%, mức cao nhất kể từ năm 2011. Năng lượng giá rẻ và hiệu ứng của Cách mạng công nghiệp lần thứ tư sẽ là những nhân tố chủ đạo dẫn dắt sự tăng trưởng này.

Trong bối cảnh đó, các thị trường hóa chất then chốt trên toàn cầu đều được dự báo sẽ có triển vọng tăng trưởng tốt, ngoại trừ một số trường hợp đặc biệt. Mặc dù kinh tế một số khu vực có thể chững lại, nhưng năm 2018 có thể trở thành một năm rất tốt đối với các doanh nghiệp hóa chất trên thế giới.

Dưới đây, chúng ta hãy điểm qua một số lĩnh vực và thị trường quan trọng đối với công nghiệp hóa chất.

Năng lượng và nguyên liệu tái sinh

Cuộc chiến chống biến đổi khí hậu toàn cầu đã gặp phải một thách thức không nhỏ vào giữa năm 2017, khi chính phủ của Tổng thống Donald Trump quyết định rút nước Mỹ ra khỏi Hiệp định Pari về chống biến đổi khí hậu. Nhưng phần còn lại của thế giới, kể cả một số bang của Mỹ, vẫn tiếp tục theo đuổi những chính sách cắt giảm phát thải khí cacbon và bảo vệ môi trường của Trái Đất.

Tháng 12/2017, Trung Quốc đã khởi động thị trường giao dịch cacbon đối với ngành sản xuất năng lượng của mình. Theo dự báo, nhu cầu năng lượng tái sinh của Trung Quốc sẽ thúc đẩy sự gia tăng 20% công suất lắp đặt điện Mặt Trời trong năm nay. Trong khi đó, chính phủ Canađa đang soạn thảo luật đánh thuế cacbon đối với những tỉnh không đáp ứng tiêu chí về giảm phát thải.

Tại Mỹ, các công ty điện lực tiếp tục đóng cửa các nhà máy nhiệt điện đốt than, thị trường điện sẽ ngày càng phụ thuộc vào các nguồn năng lượng tái sinh. Sự tăng trưởng của năng lượng tái sinh đã khiến cho các thiết bị lưu trữ năng lượng như ắc quy trở thành tiêu điểm quan tâm của thị trường. Theo ước tính, thị trường lưu trữ năng lượng tại đây sẽ tăng gấp đôi, đạt quy mô gần 600 MW trong năm 2018.

Trái lại, triển vọng đối với nhiên liệu sinh học tiên tiến vẫn chưa được cải thiện. Tại Mỹ, hai phần ba các nhà máy etanol đã phải đóng cửa.

Nhưng năm 2018 cũng sẽ có một số điểm sáng trong ngành sản xuất hóa chất đi từ nguyên liệu sinh học. Các công ty như Enerkem và Fulcrum Bioenerrgy đang sản xuất thành công hóa chất và nhiên liệu từ các nguồn rác thải đô thị. Các hóa chất sản xuất từ nguyên liệu sinh học đang được sử dụng ngày càng nhiều trong sản xuất các sản phẩm làm sạch và thực phẩm.

Nông nghiệp

Tuy nền kinh tế toàn cầu đang trên đà tăng trưởng, người nông dân trên khắp thế giới đã lại phải đứng trước một năm khó khăn với giá nông sản suy yếu. Sau 4 năm ngành nông nghiệp Mỹ trải qua suy thoái, thu nhập của người nông dân tại đây đã giảm 25% so với năm 2014. Trong khi đó, vụ mùa ngô lại tiếp tục đạt một năm bội thu mới.

Khi giá nông sản thấp, người nông dân trở nên nhạy cảm hơn với giá vật tư nông nghiệp. Liệu họ có thu hồi được vốn khi mua hạt giống và thuốc bảo vệ thực vật đắt tiền dựa trên các công nghệ sinh học mới? Hơn nữa, số các công ty chào bán sản phẩm cạnh tranh ngày càng giảm do những làn sóng củng cố sát nhập đang diễn ra giữa các công ty trong ngành.

Những lo ngại về cạnh tranh cũng thúc giục Liên minh Châu Âu trì hoãn kế hoạch sát nhập giữa hai công ty Mosanto và Bayer nhằm xem xét lại các khía cạnh chống độc quyền của thương vụ này. Một nhóm các nhà hoạt động chống độc quyền đã chỉ ra rằng, Công ty mới là Monsanto-Bayer sẽ trở thành nhà sản xuất thuốc trừ sâu và hạt giống rau lớn nhất thế giới. Công ty này có thể trở thành chủ sở hữu lớn nhất của các bằng phát minh sáng chế về các dòng hạt giống chịu được thuốc diệt cỏ.

Tuy nhiên, nhiều hoạt động nghiên cứu và đầu tư đã diễn ra bên ngoài các công ty lớn như Monsanto, Bayer và DowDupont. Một số công ty khởi nghiệp đã đi đầu trong những đổi mới về tự động hóa và công nghệ sinh học trong nông nghiệp. Ví dụ, Công ty Cibus đã sử dụng công nghệ sửa đổi gien để phát triển cây hạt cải dầu có khả năng chịu được thuốc diệt cỏ sulfonylurea. Tương tự, đã có hàng trăm công ty khởi nghiệp tham gia hoạt động trong lĩnh vực công nghệ sinh học cây trồng.

Công ty Indigo mới khởi nghiệp cách đây 4 năm nhưng đã thu hút hơn 200 triệu USD vốn đầu tư. Công ty bán hạt giống được bọc phủ những vi khuẩn đặc biệt có khả năng cải thiện năng suất thu hoạch bằng cách giúp cây trồng chịu được thời tiết khô hạn cũng như các tác động bất lợi khác.

Các công ty nông hóa quy mô lớn cũng đầu tư vào những công nghệ bên ngoài lĩnh vực hạt giống và hóa chất truyền thống của mình. Ví dụ, Công ty Bayer mới đây đã thành lập một công ty cung cấp vi khuẩn có khả năng giúp cây trồng cố định đạm.

Tự động hóa có thể sớm trở thành thị trường đột phá đối với vật tư nông nghiệp truyền thống như thuốc diệt cỏ. Công ty khởi nghiệp FarmWise đã thu hút 5,7 triệu USD vốn đầu tư để thương mại hóa các robot diệt cỏ, sử dụng công nghệ hiển thị qua máy vi tính để phân tích riêng từng cây trồng.

Sản xuất hóa chất tinh khiết

Trong thời gian qua, với sức mạnh của mình ngành sản xuất dược phẩm đã hỗ trợ các nhà sản xuất hóa chất tinh khiết. Nhờ đó, các công ty sản xuất hóa chất tinh khiết đã trải qua năm 2017 với kết quả kinh doanh tích cực, đồng thời cũng dự báo năm 2018 sẽ là một năm thuận lợi tiếp theo.

Theo Hiệp hội các nhà sản xuất hóa chất tinh khiết Mỹ, doanh số của ngành trong năm 2017 đã tăng 4,4% và có triển vọng sẽ tăng tương đương trong năm 2018 nhờ những đổi mới sản phẩm trên các thị trường dược phẩm, nông nghiệp và hóa chất tinh khiết công nghiệp. Ví dụ, Cục Dược phẩm và thực phẩm Mỹ đã cấp phép lưu hành 46 dược phẩm mới trong năm 2017, nhiều hơn gấp đôi năm 2016. Nhiều loại dược phẩm trong số đó là những hợp chất do các công ty hóa chất tinh khiết sản xuất.

Phần lớn mức tăng trưởng trong sản xuất hóa chất dược phẩm xuất phát từ nhu cầu của khách hàng đối với các hợp chất phức tạp hoặc có hiệu lực dược lý cao. Sự tăng trưởng trong lĩnh vực này đã được thúc đẩy bởi cả hoạt động đầu tư mới và hoạt động củng cố sát nhập. Hiệu quả hoạt động cao của ngành đã thu hút các công ty với những lĩnh vực hoạt động đa dạng, ví dụ trong năm qua Tập đoàn hóa chất PMC đã mua lại hai công ty sản xuất hóa chất dược phẩm.

Các công ty hóa chất tinh khiết Mỹ tiếp tục thể hiện thái độ lạc quan về triển vọng phát triển trong tương lai gần, đặc biệt là khi các cải cách thuế do Tổng thống Donald Trump đề xuất sẽ được thực hiện trong năm nay. Việc giảm mạnh thuế công ty sẽ khuyến khích các công ty dược phẩm đầu tư vào Mỹ và hỗ trợ các công ty hóa chất tinh khiết tại Mỹ trong cuộc cạnh tranh với các công ty châu Âu.

Sản xuất hóa chất chuyên dụng

Sự tăng trưởng liên tục của kinh tế Mỹ, sự phát triển kinh tế ở châu á và nhu cầu hồi phục ở châu Âu đang tạo thành nền tảng tốt cho sản xuất hóa chất chuyên dụng trong năm 2018. Hội đồng hóa chất Mỹ ACC dự báo, sản lượng hóa chất chuyên dụng toàn cầu sẽ tăng 3,0% trong năm 2018, sau khi đã tăng 2,5% trong năm 2017.

Trước đó, ACC đã kỳ vọng mức tăng sản lượng hóa chất chuyên dụng trong năm 2017 sẽ đạt 3,3%. Tuy nhiên, một số ngành tiêu thụ hóa chất chuyên dụng, ví dụ khoan khai thác dầu khí, đã hoạt động tương đối yếu, bất chấp xu hướng tăng trưởng chung của nền kinh tế toàn cầu. Nay các nhà quan sát kinh tế cho rằng, ngành sản xuất hóa chất tinh khiết đang có điều kiện tốt hơn để tăng trưởng trong năm 2018.

Một số xu hướng sắp tới có thể hỗ trợ gia tăng nhu cầu hóa chất chuyên dụng là sự dịch chuyển về phía các loại xe ôtô điện và xu hướng giảm sử dụng các chất làm lạnh chứa flo trong các thiết bị điều hoà không khí.

Chính phủ Trung Quốc hiện đã thiết lập hệ thống hạn ngạch, yêu cầu xe ôtô điện phải chiếm tối thiểu 10% sản lượng xe ôtô ở quốc gia này kể từ đầu năm 2019, sau đó con số này sẽ tiếp tục tăng hàng năm. Động thái này của Trung Quốc có khả năng sẽ kích thích mạnh nhu cầu vật liệu điện cực cũng như các dung dịch điện ly trong ắc quy.

Theo Công ty phân tích tài chính Fitch Ratings, các nhà sản xuất hóa chất có thể được hưởng lợi nhiều nếu xe ôtô điện trở nên phổ biến tại Mỹ. Trong khi giá trị hóa chất được sử dụng trong xe ôtô truyền thống chỉ đạt khoảng 3000 USD thì giá trị hóa chất được sử dụng trong xe ôtô điện ước tính sẽ đạt 10.000 USD, chủ yếu liên quan đến ắc quy.

Trong thế giới của các thiết bị làm lạnh, các nhà sản xuất đang tìm kiếm những chất làm lạnh có ít tác động đến hiệu ứng ấm lên toàn cầu. Thay cho việc dịch chuyển sang các chất làm lạnh dạng hydrofloolefin, nhiều nhà sản xuất thiết bị điều hoà không khí (đặc biệt tại châu Âu và Nhật Bản) đã chuyển hướng sang các chất làm lạnh hydrocacbon. Nguyên nhân là vì các chất làm lạnh dạng hydrofloolefin có giá thành cao hơn nhiều, chúng chủ yếu được phát triển để sử dụng trong thiết bị điều hòa ở xe ôtô.

Lĩnh vực sơn cũng sẽ được hưởng lợi nhờ sự tăng trưởng chung của nền kinh tế toàn cầu, đặc biệt là tại Mỹ, khi cải cách thuế sẽ giúp các công ty công nghiệp tăng cường đầu tư để mở rộng sản xuất. Đối với những máy móc thiết bị mới, người ta sẽ cần những lượng sơn lớn. Vì vậy, sản lượng sơn trên thế giới có thể sẽ tăng 3,5% trong năm 2018.

Sản lượng các chất kết dính cũng sẽ tăng trưởng với tốc độ tương tự nhờ nhu cầu gia tăng đối với các chất kết dính uretan dùng trong quá trình lắp đặt các thành phần xe ôtô.

Theo Công ty tư vấn Kline&Co., nhu cầu của người tiêu dùng đối với các sản phẩm chăm sóc cá nhân sẽ tiếp tục tăng trong thời gian tới. Thị trường hóa chất chuyên dụng trong lĩnh vực này sẽ đạt giá trị 1,6 tỷ USD/ năm, với nhu cầu ngày càng tăng về các hóa chất bảo vệ da trước tác động của màn hình máy vi tính cũng như mỹ phẩm bảo vệ da trước ô nhiễm không khí.

Thế Nghĩa tổng hợp