Hiệu quả bước đầu của mô hình canh tác cà phê thông minh, thích ứng với biến đổi khí hậu khu vực Tây Nguyên

09:54 SA @ Thứ Tư - 12 Tháng Ba, 2025

Vừa qua, Công ty cổ phần phân bón Bình Điền (công ty Bình Điền) phối hợp với Trung tâm Khuyến nông quốc gia (TTKNQG) và Viện Khoa học Kỹ thuật Nông Lâm nghiệp Tây Nguyên (WASI) tổ chức 03 đoàn công tác đánh giá các mô hình canh tác cà phê thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu do công ty triển khai từ mùa khô năm 2024.

Chương trình canh tác cà phê thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu giai đoạn 2023 - 2026 tại các tỉnh Tây Nguyên đã được 3 đơn vị (công ty Bình Điền, TTKNQG và WASI) thống nhất thực hiện, theo đó xây dựng mô hình canh tác cà phê thông minh là một trong những nội dung của chương trình này. 15 mô hình đã được bố trí trên 5 tỉnh Tây Nguyên, kiểu mô hình đa dạng trên cà phê trồng thuần, trồng xen canh với hồ tiêu và sầu riêng.

Trước khi triển khai mô hình, các tiêu chí về chọn điểm, chọn hộ đã được lựa chọn rất nghiêm ngặt và được 3 bên cùng thống nhất. Mẫu đất nông hóa tại các nơi triển khai mô hình được phân tích, từ đó xác định công thức phân bón phù hợp cho từng chất đất với từng mô hình cụ thể. Diện tích mỗi mô hình biến động từ 1,0 - 1,5 ha và đảm bảo có công thức đối chứng bón phân theo tập quán của nông hộ. Hộ tham gia thực hiện tuân thủ quy trình, lần bón và lượng bón theo công thức đã bố trí.

Các mô hình bắt đầu áp dụng các công thức phân bón của công ty Bình Điền từ tháng 2/2024. Sau 01 năm kể từ khi triển khai mô hình, qua quá trình kiểm tra, lắng nghe ý kiến phản hồi của nông dân, khuyến nông cơ sở, cán bộ nông nghiệp địa phương và cán bộ theo dõi mô hình, đoàn công tác có một số đánh giá cụ thể như sau:

- Mô hình canh tác cà phê thông minh được triển khai đầy đủ và khoa học. Với cách bố trí công thức mô hình linh hoạt dựa trên kết quả phân tích đất được điều chỉnh phù hợp với diễn biến vườn cây từng mô hình cụ thể;

- Công thức phân bón dựa theo nhu cầu dinh dưỡng, năng suất của từng vườn cây, có bổ sung thêm những yếu tố mới dựa trên cơ sở nghiên cứu của công ty Bình Điền như: bọc hạt phân NPK bằng chế phẩm vi sinh vật Bio Spring, sử dụng phân cân bằng đất để khắc phục tình trạng đất chua và nghèo Ca, Mg trao đổi, sử dụng phân hữu cơ đa dụng…;

- Nông hộ và các nông dân lân cận ở các điểm mô hình đánh giá cao về hiệu quả của công thức mô hình sử dụng phân bón của công ty Bình Điền so với công thức đối chứng về các khía cạnh: khả năng giữ ẩm đất, độ mùn lớp đất mặt, xuất hiện mật số giun cao tại bồn cà phê, cây xanh tốt và cho năng suất niên vụ 2024 - 2025 cao hơn so với đối chứng;

- Một hộ ở Gia Lai cho rằng ở công thức bón phân Bình Điền có kết hợp phân hữu cơ và phân cân bằng đất thì lượng phân NPK bón cho 1 cây cà phê giảm đáng kể so với đối chứng của nông dân bón theo tập quán nhưng năng suất đạt được tương đương và cây vẫn xanh tốt (công thức mô hình 2 kg NPK/cây cà phê/năm trong khi đối chứng nông dân bón 3kg NPK/cây/năm);

Việc tổ chức đi kiểm tra, đánh giá cụ thể tình hình sinh trưởng phát triển từng mô hình là điều cần thiết, qua đó trao đổi, chia sẻ những kỹ thuật tiến bộ đã áp dụng trên vườn cây với nông dân.

Đoàn công tác trao đổi với nông hộ thực hiện mô hình

Mô hình tiếp tục được thực hiện thêm trong niên vụ 2025 - 2026. Khi chương trình kết thúc, công ty Bình Điền cùng với các đơn vị liên quan sẽ tổng hợp kết quả từ 15 mô hình đã được bố trí trên 5 tỉnh Tây Nguyên, từ đó có kết luận khách quan và có những khuyến cáo bón phân cho từng vùng đất, từng vùng sinh thái đáp ứng đúng tiêu chí canh tác thông minh, đem lại hiệu quả tốt nhất cho bà con Nông dân./.