VINACHEM

“Hết nắng, hết tiền!”

Trên cánh đồng nắng chang chang, cố gạt những giọt mồ hôi đang chảy ròng ròng, diêm dân Nguyễn Văn Đản (xã Hải Lý, Hải Hậu) ngao ngán nói: “500-600đ/kg muối! Chưa bao giờ tôi thấy giá xuống thấp như năm nay”. Với 4 sào ruộng, năm ngoái, tính ra 2 vợ chồng thu được 150.000- 200.000đ/ngày. Năm nay giá muối lao dốc, khiến con số ấy “ngót” còn khoảng 70.000đ/ngày.

Ông nói: “Không nghề gì khổ bằng nghề muối! Có khi 3 giờ sáng chúng tôi đã phải dậy để trải cát, nghỉ trưa một chút, rồi 13 giờ đã phải thu cát, 16 giờ phải thu muối. Vất vả vậy mà số tiền thu được thật rẻ mạt. Hết nắng thì hết tiền chú à”. Theo ông Nguyễn Viết Hồng - Chủ nhiệm HTX sản xuất muối Văn Lý - thu nhập của xã viên chỉ 18.000đ/người/ngày. Ông chua chát: “Một ngày, diêm dân làm ra số muối có thể để ăn cho... cả năm, vậy mà vẫn nghèo”.

Chủ nhiệm HTX sản xuất muối Hữu Nghị (xã Hải Chính, Hải Hậu) Nguyễn Bình Nguyên cho biết: Năm ngoái giá muối còn khá cao: 1.350đ/kg, có lúc lên tới 1.800đ/kg, tính ra trung bình thu nhập 85.000đ/người/ngày nên dù vất vả, bà con khá phấn khởi. Chẳng dè năm nay, mới vào đầu vụ mà giá đã lao xuống 600đ/kg, khiến diêm dân khóc ròng! Theo tính toán, giá muối phải từ 1.000đ/kg thì người dân mới có thể lấy công làm lãi!

Đã vậy, nghề làm muối còn phải mất số tiền đầu tư khá lớn. Bà Nguyễn Thị Kiệm (74 tuổi - xã Hải Lý) than thở: “Đầu vụ, gia đình tôi bỏ ra tổng cộng 3 triệu đồng để làm kho, bỏ nền..., vậy mà từ tháng 9.2009 đến giờ mới thu được... 1 triệu đồng. Đói lắm chú ạ! Nhưng mà không làm nghề này thì chúng tôi biết làm nghề gì, biết lấy gì để mà ăn hằng ngày?”.

Nhiều diêm dân bỏ ruộng!

Ông Vũ Đình Nguyên - chuyên viên Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Hải Hậu - cho biết: Toàn tỉnh có 848ha sản xuất muối thì huyện Hải Hậu chiếm 341 ha. Huyện có 19.000 nhân khẩu sống trong vùng muối, với LĐ thường xuyên là 7.000 - 8.000 người. Trước tình trạng giá giảm như trên, đã có hiện tượng diêm dân không thu hoạch, hay bỏ ruộng đi làm việc khác có thu nhập cao hơn.

Chủ nhiệm HTX sản xuất muối Tiến Thắng (xã Hải Chính) Huỳnh Quang Tá cho biết: Năm 2008 - 2009, bình quân thu nhập 200.000 - 300.000đ/người/tháng nên ít người bỏ ruộng. Năm nay, giá muối giảm gấp ba lần năm ngoái, khiến toàn HTX có 1.000 LĐ thì đến nay có khoảng 300 - 400 LĐ đã bỏ đi làm việc khác, diện tích bị bỏ trống là 20ha (toàn HTX có 53,7ha).

Chủ nhiệm HTX sản xuất muối Văn Lý (xã Hải Lý) Nguyễn Viết Hồng chỉ cho chúng tôi những mảnh ruộng đã bị bỏ, cỏ bắt đầu mọc, rồi nói: “Chúng tôi chưa thống kê, nhưng diện tích không sản xuất khá nhiều. Một số diện tích người này bỏ, người khác làm thay. Có nhiều hộ làm cầm chừng, tức là “thích” thì ra làm, “không thích” thì thôi”.

Thu nhập bèo bọt cũng khiến những người chồng, trai tráng đều đi làm xa. Trên cánh đồng chỉ còn bóng dáng của những người phụ nữ, người già và trẻ em. Chị Nguyễn Thị Tuyết (xã Hải Lý) có chồng đi làm xa, nên con gái mới 11 tuổi và mẹ chồng đã 74 tuổi cũng phải ra đồng giữa cái nắng nóng như thiêu đốt. Cháu Nguyễn Văn Lâm (xã Hải Lý) mới 10 tuổi, nhưng vào các buổi chiều, cháu phải ra giúp việc cho mẹ. Người cháu bé xíu, đen nhẻm, cứ làm một chút là phải ngồi nghỉ vì mệt quá!

HTX muối Văn Lý có 265 hộ thì có 80% có chồng và con lớn đi làm ăn xa. Tại HTX sản xuất muối Hữu Nghị (xã Hải Chính), năm ngoái có 400 LĐ/902 LĐ bỏ đi làm ăn xa. Năm nay HTX chưa thống kê, nhưng chắc chắn sẽ cao hơn con số trên.