VINACHEM

Theo một báo cáo mới của Công ty tư vấn McKinssey, thị trường pin và ắc quy trên thế giới sẽ tăng trưởng nhanh trong những năm tới: Cho đến năm 2030 nhu cầu pin và ắc quy (tính theo công suất điện) sẽ tăng từ 700 GWh/năm hiện nay lên 4.700 GWh/năm, đạt tốc độ tăng trưởng trung bình 30%/năm. Trong đó, nhu cầu cho các phương tiện giao thông chiếm phần lớn nhất là 4.300 GWh, phần còn lại thuộc về các ứng dụng như ắc quy lưu trữ năng lượng và pin cho các thiết bị điện tử giải trí. Như vậy, theo nghiên cứu mới này nhu cầu pin và ắc quy sẽ tăng nhanh hơn rõ rệt so với các dự báo từ trước đến nay.

Theo các tác giả của báo cáo, do nhu cầu cao nên hiện nay đã xuất hiện một thị trường khổng lồ và một hệ sinh thái mới xung quanh các mô hình thương mại, công nghệ, nguyên liệu, tái chế trong sản xuất pin và ắc quy. 

Những động lực cơ bản cho thị trường pin và ắc quy là chính sách theo đuổi những mục tiêu khí hậu ở các nước trên thế giới, chương trình hỗ trợ của các chính phủ, mối quan tâm cao của người tiêu dùng đối với xe ôtô điện và kế hoạch rút khỏi sản xuất xe ôtô chạy xăng của nhiều nhà sản xuất xe ôtô.

Trong hệ sinh thái pin và ắc quy, lĩnh vực vật liệu (anôt, catôt) với tổng giá trị 110 tỉ USD và sản xuất pin với tổng giá trị 121 tỉ USD là những nguồn doanh thu lớn nhất, tiếp theo là lĩnh vực bao bì (74 tỉ USD), tinh chế (52 tỉ USD) và khai thác nguyên liệu (34 tỉ USD).

Đến năm 2030, lĩnh vực tái chế với doanh thu khoảng 13 tỉ USD vẫn còn đóng vai trò thứ cấp. Tuy nhiên, ngày nay nhiều công nghệ và mô hình kinh doanh đang phát triển nhanh. Đến năm 2040, khi nhiều sản phẩm pin và ắc quy đạt đến tuổi thọ vận hành của chúng thì quy mô thị trường tái chế có thể tăng lên 40 tỉ USD. 

Đồng thời, xu hướng khu vực hóa trong sản xuất pin và ắc quy sẽ gia tăng – các chương trình đầu tư của các quốc gia như Mỹ sẽ dẫn đến kết quả là các khu vực có nhu cầu lớn như châu Á, Mỹ và châu âu sẽ xây dựng các chuỗi sản xuất và cung ứng cho riêng mình. 

Trung Quốc sẽ tiếp tục là quốc gia tiêu thụ lớn nhất, chiếm 45% tổng nhu cầu pin ion liti trên thế giới vào năm 2025 và 40% vào năm 2030. Nhưng châu âu và Bắc Mỹ sẽ đạt tốc độ tăng trưởng sản xuất cao nhất, vì ngành công nghiệp ôtô tại đây đang cố gắng đưa các nhà máy sản xuất pin quay trở về gần hơn các nhà máy sản xuất xe ôtô. Tổng cộng đến năm 2030 sẽ có hơn 120 nhà máy pin mới đi vào vận hành trên toàn thế giới. Hơn 60% công suất mới sẽ nằm ở Trung Quốc, 19% ở châu âu và 13% ở Mỹ.

Tuy nhiên, không phải tất cả các dự án đã công bố đều sẽ được thực hiện như kế hoạch. Hơn nữa, hiện nay trên thế giới chưa có những thị trường pin và ắc quy giao ngay quy mô lớn, nhiều dự án được lập kế hoạch dựa trên các hợp đồng cung ứng giao sau dài hạn. Khó khăn trước tiên nằm ở tình trạng thiếu máy móc cần thiết để xây dựng cơ sở sản xuất pin và ắc quy, thiếu vật liệu chế tạo và lực lượng lao động có kỹ năng.

Trong tương lai, thách thức lớn nhất nằm ở việc cung cấp nguyên liệu. Trước tiên, đang có nguy cơ thiếu nguyên liệu liti cho sản xuất pin. Theo các dự án đầu tư đã công bố, đến năm 2030 nguồn cung liti sẽ chưa đáp ứng đến một nửa nhu cầu cho sản xuất pin. Về lý thuyết, trên Trái Đất có đủ liti cho sản xuất pin, nhưng nếu muốn khai thác thì cần phải tăng mạnh đầu tư vào các dự án khai thác mới. Ở các nguyên liệu mangan và niken hiện cũng đang có tình trạng cầu vượt cung, trong khi đó công suất sản xuất coban và graphit đã công bố có thể đáp ứng nhu cầu vào năm 2030.