VINACHEM

Mới đây, hai công ty hóa chất lớn và lâu đời tại Nhật Bản là Showa Denko và Ube Industries đã đổi tên để thể hiện sự thay đổi quan trọng trong trọng tâm kinh doanh và dòng sản phẩm của mình.

Công ty Showa Denko, thành lập năm 1939, đã đổi tên thành Resonac từ ngày 1/1/2023. Dưới tên gọi mới, Công ty trước đây tập trung vào sản xuất hóa chất hàng hóa cho thị trường chính là Nhật Bản thì nay sẽ đi theo con đường mới với tư cách nhà cung cấp hóa chất chuyên dụng trên toàn cầu, với trọng tâm là vật liệu điện tử, vật liệu xe ôtô và sản phẩm công nghệ sinh học. 

Bên cạnh đó, Công ty Ube Industries (thành lập năm 1897) đã đổi tên thành UBE từ tháng 4/2022. Trước đây, 3 lĩnh vực hoạt động chính của Công ty là sản xuất xi măng, máy móc và hóa chất. Nhưng trong những năm gần đây Ube Industries đã tách riêng 2 bộ phận sản xuất xi măng và máy móc ra khỏi Công ty mẹ, còn bộ phận sản xuất hóa chất đang được đại tu toàn bộ.

Theo giám đốc điều hành của UBE, đằng sau sự đổi tên là ý định thoát ly khỏi sản xuất hóa chất công nghiệp để tập trung vào hóa chất chuyên dụng. Ông cho rằng, hiện nay việc tiếp tục tồn tại trong lĩnh vực sản xuất hóa chất hàng hóa là điều khó khăn đối với các công ty hóa chất Nhật Bản.

Chuyển hướng hoạt động

Từ nhiều thập niên nay, các nhà phân tích tài chính và bản thân giám đốc nhiều công ty đã lên tiếng phát biểu rằng con đường đi lên phía trước của công nghiệp hóa chất Nhật Bản là giảm sản xuất trong nước đối với những sản phẩm hàng hóa tiêu tốn nhiều năng lượng để tập trung vào sản xuất hóa chất chất lượng cao cũng như vật liệu tổng hợp cho thị trường toàn cầu.  

Năm 2021, Tập đoàn Mitsubishi Chemical - nhà sản xuất hóa chất lớn nhất Nhật Bản - đã công bố kế hoạch tách các bộ phận hóa dầu và cacbon ra khỏi Công ty mẹ để tập trung vào sản xuất hóa chất tính năng cao. 

Nhiều công ty khác của Nhật Bản cũng đã ngừng sản xuất những sản phẩm hóa chất mà thời gian dài trước đây họ coi như lĩnh vực sản xuất kinh doanh nòng cốt của mình. Nguyên nhân của xu hướng này là giá năng lượng cao ở Nhật Bản và yêu cầu đáp ứng cam kết về phát thải cacbon của các doanh nghiệp. 

UBE là một trong những doanh nghiệp như vậy. Từ khi được thành lập cuối thế kỷ 19, Công ty đã sản xuất caprolactam và amoniăc ở Nhật Bản, nhưng nay đang có kế hoạch ngừng sản xuất cả hai loại sản phẩm đó ở các nhà máy trong nước. Sản xuất caprolactam của UBE tại Nhật Bản sẽ giảm dần và chấm dứt cho đến năm 2024, sản xuất amoniăc sẽ chấm dứt vào năm 2030. Theo kế hoạch dự kiến, UBE sẽ cắt giảm phát thải khí gây hiệu ứng nhà kính từ 4,3 triệu tấn năm 2021 xuống còn 2,4 triệu tấn năm 2030, chủ yếu bằng cách đóng cửa các nhà máy caprolactam và amoniăc.

UBE cũng đang tái tổ chức các lĩnh vực hoạt động khác. Bộ phận dung môi điện phân của Công ty đã được chuyển sang cho liên doanh với Mitsubishi Chemical, trong đó UBE chỉ nắm cổ phần thiểu số. Đồng thời, UBE đã chuyển lĩnh vực sản xuất thiết bị tách cho pin ion liti mà mình đang dẫn đầu về công nghệ cho một liên doanh khác, trong đó Công ty nắm cổ phần kiểm soát. UBE cũng đã tách bộ phận cao su butadien thành một doanh nghiệp riêng.

Công ty Showa Denko đang thực hiện một số chương trình thoái vốn như một phần của kế hoạch rút khỏi các lĩnh vực hoạt động trị giá 1,4 tỉ USD, trong đó có sản xuất vỏ đồ hộp bằng nhôm. Theo giám đốc Showa Denko, lĩnh vực sản xuất đó không tạo ra lợi nhuận như dự kiến và không phù hợp với chính sách của Công ty là trở thành nhà cung ứng nguyên liệu.

Các kế hoạch đầu tư mới

Song song với việc cắt giảm quy mô và tái cơ cấu các lĩnh vực hoạt động hiện tại, các công ty UBE và Showa Denko đang đầu tư vào các lĩnh vực kinh doanh và cơ sở sản xuất mới, cả ở Nhật Bản và ở nước ngoài.

Công ty UBE cho biết, một mục tiêu lớn của họ là xây dựng cơ sở sản xuất hóa chất tinh khiết ở Mỹ. Công ty đã bắt đầu thiết kế nhà máy ở Louisiana với công suất 100.000 tấn dimethyl carbonate (DMC)/năm và 40.000 tấn ethyl methyl carbonat (EMC)/năm. Nhà máy có khả năng sẽ đi vào vận hành trong năm 2025. DMC và EMC là những thành phần then chốt trong dung môi điện phân mà liên doanh giữa UBE và Mitsubishi Chemical đang sản xuất. DMC cũng là nguyên liệu cho sản xuất polycacbonat diol và chất làm phân tán polyuretan. Trên thế giới, UBE hiện là nhà sản xuất DMC và EMC duy nhất không thuộc Trung Quốc.

Bên cạnh đó, UBE mới đây đã mua bộ phận sản xuất dược phẩm từ Mitsubishi Chemical và có ý định xây dựng bộ phận mới chuyên về sản xuất vật liệu bọc chất bán dẫn.

Giám đốc UBE cho biết, Công ty đang thực hiện các kế hoạch dài hạn với tổng vốn đầu tư 1,1 tỉ USD trong 8 lĩnh vực như hóa chất tinh khiết, lớp phủ tính năng cao, vật liệu chất dẻo composit kỹ thuật và polyamit. Mục đích là thiết lập một doanh nghiệp với lợi nhuận hàng năm khoảng 500 triệu USD, tỷ suất lợi nhuận vận hành tối thiểu 10%. UBE sẽ phát triển một công ty mà trong đó lĩnh vực hóa chất tinh khiết có thể tạo ra 70% lợi nhuận trong lợi nhuận chung.

Về phần mình, Công ty Showa Denko đang tập trung vào 3 lĩnh vực, trong đó 2 lĩnh vực có triển vọng lớn nhất là vật liệu bán dẫn và vật liệu điện tử. Do các chất bán dẫn ngày càng trở nên phức tạp, các con chip bán dẫn sẽ sử dụng nhiều hơn các vật liệu của Showa Denko. Theo dự báo, thị trường chip bán dẫn sẽ tăng trưởng 5-8%/năm trong thập niên tới, bộ phận vật liệu bán dẫn và điện tử của Showa Denko sẽ còn tăng trưởng mạnh hơn, có khả năng tăng gấp đôi doanh số lên 6,3 tỉ USD.