VINACHEM

Với giá phân đạm ure trên thế giới liên tục tăng từ giữa tháng 6 đến nay, giá chủng loại phân bón dẫn dắt thị trường này tại Việt Nam đang rục rịch tăng theo giá thế giới cho dù nhu cầu tiêu thụ ở trong nước vẫn chậm.

Giá ure thế giới tiếp tục đà tăng

Theo khảo sát mới nhất của Argus và Fertecon (các công ty dự báo, phân tích thị trường uy tín quốc tế), nhu cầu ure trong thời gian qua tăng bất thường tại hầu hết các khu vực trên thế giới trong bối cảnh nguồn cung hàng giao ngay đang thiếu hụt tại khu vực Trung Á và Đông Nam Á. Theo đó, giá ure thế giới đã tăng liên tục từ trung tuần tháng 6 đến nay với mức tăng 24 - 50% (tùy thị trường). Hiện giá ure thế giới đã tăng lên mức tương đương thời điểm tháng 1 - 2/2023.

Trong tuần từ 28/7 - 3/8, giá ure tiếp đà tăng 18 - 48 USD/tấn so với tuần trước; trong đó Trung Đông có giá tăng mạnh nhất. Tuy nhiên, hoạt động giao dịch lại chậm khi giá tăng liên tục trong thời gian gần đây.

Dự kiến, đấu thầu ure của Ấn Độ sẽ là yếu tố chính hỗ trợ định hướng thị trường trong thời gian còn lại của tháng 8. Nhu cầu tại một số thị trường có thể suy yếu khi giá ure đang tăng nhanh.

Nguồn cung ure tại một số khu vực đều đang thiếu hụt. Trong đó, tại Trung Á, nguồn cung ure tại các cảng Gruzia dường như hầu hết đã được cam kết trong các giao dịch và cũng có thông tin nguồn cung hạn chế do các vấn đề logistics xung quanh các chuyến hàng từ Trung Á qua Biển Caspian.

Tại Trung Đông ghi nhận nhiều giao dịch giao hàng tháng 8. Giá ure hạt đục đã tăng 37 - 48 USD/tấn so với trung tuần tháng 7. Giá ure giao ngay tăng mạnh trong tuần khi các thương nhân dự đoán giá ure tính theo giá CFR (giá CFR là giá phân bón và cước phí) sẽ tiếp tục tăng. Những người tham gia thị trường nhanh chóng chấp nhận chào giá của nhà sản xuất ở mức 400 USD/tấn Fob, tăng 43 USD/tấn so với giá giao dịch cao nhất của tuần giữa tháng 7.

Tại Iran, Lordegan đã bán 35.000 tấn ure hạt đục ở mức 382 USD/tấn Fob, Kermanshah cũng bán 30.000 tấn ure hạt đục ở mức 380 USD/tấn Fob và cả hai lô hàng đều giao trong nửa đầu tháng 9. Ngày 1/8 vừa qua, MIS đã bán 30.000 tấn ure ở mức 385 USD/tấn Fob và giao trong tháng 8 này. So với các chào giá trong tuần trước, giá ure trong tuần từ cuối tháng 7 đến đầu tháng 8 đã tăng 48 USD/tấn.

Tại khu vực Đông Nam Á, nhà máy Bintulu (Malaysia) ngừng máy từ ngày 12/7 để bảo dưỡng khiến nguồn cung hàng giao ngay từ Indonesia và Brunei hạn chế. Tại Thái Lan, nhu cầu ure có xu hướng tăng do lượng mưa tăng khiến giá ure cũng tăng theo. Tại Myanmar, Awba và CDSG đã mua khoảng 30.000 tấn ure hạt đục để giao vào cuối tháng 9. Tại Campuchia, nhu cầu ure trong nước hiện đang suy yếu do trong giai đoạn trái vụ. Thời điểm mua hàng cho vụ mùa tiếp theo sẽ bắt đầu vào tháng 11, do đó các nhà nhập khẩu sẽ bắt đầu mua hàng vào cuối tháng 10.

Tại Biển Đen, chào giá ure dao động quanh mức 400 USD/tấn Fob cho các lô hàng giao cuối tháng 8 hoặc tháng 9, tăng 60 USD/tấn so với tuần trước.

Tại Trung Quốc, giá ure xuất xưởng của Trung Quốc đầu tháng 8 tăng 7 - 12% so với tuần cuối tháng 7 lên mức 2453 - 2625 NDT/tấn. Đối với hàng xuất khẩu, giá ure hạt đục và hạt trong đều tăng 35 - 55 USD/tấn so với tuần giữa tháng 7. Giá tăng trong bối cảnh nhu cầu xuất khẩu tăng và có những lo ngại về những hạn chế xuất khẩu của chính phủ để đảm bảo nguồn cung cho vụ mùa thu sắp tới (dự kiến vào tháng 9).

Với việc giá ure tăng mạnh, giá các loại phân bón chủ chốt khác như Kali, DAP, MOP, NPK trên thị trường thế giới đều tăng.

Giá phân bón tại Việt Nam rục rịch tăng

Theo khảo sát thực tế tại thị trường phía Bắc và phía Nam, các nhà máy ure tại Việt Nam cuối tháng 7 và đầu tháng 8 đều có thông báo điều chỉnh giá lệnh tăng theo xu hướng giá thế giới, tiếp đà tăng liên tục từ khoảng giữa tháng 7 đến nay.

Cụ thể, nhà máy Đạm Cà Mau đã thông báo giá lệnh mới ra hàng ure tại nhà máy lên mức 10.000 đồng/kg, kho trung chuyển Tây Nam Bộ lên 10.100 đồng/kg, kho trung chuyển miền Trung và miền Bắc lên 10.150 đồng/kg, áp dụng từ ngày 2 - 15/8 (giá này không áp dụng chính sách bán bộ sản phẩm).

Nhà máy Đạm Phú Mỹ chiều 1/8 đã thông báo giá lệnh mới ra hàng ure, trong đó giá ure Phú Mỹ tại kho trung chuyển Tây Nam Bộ và miền Trung tăng 700 đồng/kg lên mức 9.900 đồng/kg; tại kho trung chuyển miền Bắc tăng lên mức 9.800 đồng/kg (mua riêng ure) và 9.700 đồng/kg (mua cùng bộ sản phẩm gồm Kali và NPK).

Nhà máy Đạm Ninh Bình đã thông báo lệnh mới ra hàng ure với giá tăng 300 đồng/kg lên thành 9.000 đồng/kg, áp dụng từ ngày 1/8.

Nhà máy Đạm Hà Bắc từ chiều 27/7 đã thông báo điều chỉnh tăng giá lệnh tại nhà máy 200 đồng/kg lên mức 9.000 đ/kg áp dụng từ ngày 28/7 và hiện vẫn giữ giá lệnh cũng như không có chương trình chiết khấu theo lượng.

Trên thị trường, xu hướng tăng giá rõ rệt hơn tại phía Nam do khan hàng dù nhu cầu tiêu thụ nội địa không mạnh; trong khi tăng chậm hơn tại thị trường phía Bắc dù đang trong giai đoạn chăm bón cho lúa Hè Thu.

Tại đồng bằng Sông Cửu Long, nhu cầu chăm bón cho lúa Thu Đông không mạnh, rải rác tại các khu vực; trong khi thời tiết xấu làm giảm nhu cầu mua phân bón và ảnh hưởng đến tiến độ sạ mới lúa Thu Đông. Trong khi đó, ure hạt đục khan hàng do nhà máy tập trung làm hàng xuất khẩu và cấp hàng nhiều đợt, lượng nhỏ cho các nhà phân phối và đại lý cấp 1.

Với hàng nhập khẩu, các thương nhân và đại lý hầu hết cũng đã bán hết hàng nhập khẩu, một số ít còn hàng ure Brunei hạt đục đã tăng chào giá tại TP Hồ Chí Minh lên mức 9.550 - 10.000 đồng/kg. Tại TP Hồ Chí Minh, miền Đông Nam Bộ và Tây Nguyên, thời tiết mưa liên tục dài ngày cũng ảnh hưởng đến nhu cầu chăm bón cho cây công nghiệp khiến hoạt động giao dịch khá trầm lắng.

Tại miền Bắc, các huyện chủ yếu vẫn đang trong giai đoạn chăm bón cho lúa Hè Thu, tuy nhiên do nhiều đại lý đã nhập hàng từ trước nên vẫn còn hàng tồn kho bán rải rác, giá cả ít biến động hơn khu vực miền Nam. Trong khi đó, các nhà máy phía Bắc cũng điều chỉnh giá lệnh tăng ít hơn so với các nhà máy phía Nam nên chào giá ngoài thị trường cũng tăng chậm hơn.

Theo các doanh nghiệp kinh doanh phân bón, giá ure trong nước tăng theo xu hướng xu hướng giá ure thế giới trong khi hàng nhập khẩu về Việt Nam hạn chế. Thực tế là các doanh nghiệp nhập khẩu phân bón từ đầu năm đã bị lỗ khi giá phân bón đột ngột giảm mạnh trong 5 tháng đầu năm 2023. Vì vậy, hiện các doanh nghiệp nhập khẩu phân bón chủ trương tiêu thụ hàng tồn kho và hàng sản xuất trong nước để đảm bảo an toàn. Do vậy, nhập khẩu ure của Việt Nam trong tháng 7 chỉ đạt 15 nghìn tấn, giảm 22 nghìn tấn so với tháng 6, trong đó tại kỳ mới nhất từ 26/7 - 1/8 hầu như không ghi nhận hàng ure được giao về Việt Nam, ngoại trừ chỉ có lượng nhỏ 40 tấn ure Nhật Bản giao container về cảng Sài Gòn với giá 385 USD/tấn CIF.

Dự kiến trong tháng 8, nhập khẩu ure cũng không được cải thiện nhiều, chỉ ở mức 10 nghìn tấn. Trong khi đó với dự kiến nguồn cung ure cũng bị hạn chế khi nhà máy Đạm Cà Mau có kế hoạch dừng để bảo dưỡng nhà máy khoảng 10 - 15 ngày, có thể từ ngày 15/8 tới đây, làm giảm lượng sản xuất trong tháng 8 xuống khoảng 165 nghìn tấn, giảm 40 nghìn tấn so với tháng 7. Do đó, tổng nguồn cung ure trong tháng 8 dự báo sẽ đạt khoảng 556 nghìn tấn, giảm 67 nghìn tấn so với tháng 7.

Theo CTCP Phân tích và Dự báo thị trường Việt Nam, thị trường ure trong nước dự kiến sẽ được hỗ trợ bởi xuất khẩu dù nhu cầu tiêu thụ trong tháng 8 dự báo vẫn ở mức thấp. Trong bối cảnh giá thế giới tăng, các nhà sản xuất trong nước cũng đã tăng chào hàng ure xuất khẩu. Trong đó, Đạm Phú Mỹ đã ký các lô hàng xuất khẩu  lượng nhỏ với mức giá khoảng 420 USD/tấn Fob. Đạm Ninh Bình cũng có kế hoạch xuất khẩu 20 - 25 nghìn tấn. Trong ngắn hạn, dự báo thị trường trong nước tạm thời vẫn giữ xu hướng tăng giá theo giá lệnh mới và kỳ vọng xuất khẩu vẫn ở mức cao. Tuy nhiên hoạt động giao dịch sẽ không sôi động do nhu cầu tiêu thụ trong tháng 8 không mạnh bởi nhiều khu vực trái vụ.

Ông Lê Trọng Phúc, Tổng Giám đốc CTCP Hóa chất và Công nghệ Hà Nội (Hacheco) nhận định, giá phân bón trong nước cũng đã “rục rịch” tăng theo giá thế giới. Tuy theo thông lệ, thời điểm tháng 8 và 9 dương lịch hàng năm là thời kỳ “thấp điểm” của phân bón bởi vụ Hè Thu đã qua, vụ Đông Xuân chưa tới.

Hiện Nga và Ukraine đang xúc tiến xuất khẩu ngũ cốc. Nếu đạt được thỏa thuận này, giá ngũ cốc có thể tăng lên. Bên cạnh đó, giá gạo trên thị trường thế giới cũng tăng sau lệnh hạn chế xuất khẩu của Ấn Độ. Tất cả các yếu tố này sẽ tác động khiến giá phân bón sẽ tăng lên trên toàn cầu.

Ông Phúc cũng cho biết, ít nhất phải vào cao điểm mùa vụ tháng 9 và tháng 10 (phía Bắc sẽ bước vào vụ Đông và vụ Chiêm Xuân - là thời điểm tiêu thụ phân bón lớn nhất trong năm), nhu cầu phân bón mới tăng cao. Tuy nhiên mức tăng này cũng chỉ là tăng nhẹ, không thể tạo nên “cơn sốt” như hai năm 2021 và 2022 vừa qua.

Theo Hiệp hội Phân bón Việt Nam, hiện công suất sản xuất phân đạm ure của 4 nhà máy thuộc Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) và Tập đoàn Hóa chất Việt Nam (Vinachem) đã lên tới 2,5 triệu tấn/năm trong khi nhu cầu tiêu thụ trong nước chỉ ở ngưỡng 1,6 - 1,8 triệu tấn/năm. Vì vậy, mặc dù giá phân ure có thể tăng trong những tháng cuối năm nhưng nguồn cung phân bón trong nước hoàn toàn đáp ứng nhu cầu phân bón cho sản xuất.