VINACHEM

Thờigian qua, mặc dù cácngành chức năng đã tăng cường kiểm tra, kiểmsoát và xử lý mạnh tay nhiều vụ vi phạmtrong kinh doanh phân bón, thếnhưng, thị trường phân bón trên địabàn tỉnh vẫn còn tồn tạinhiều mặt hàng kém chất lượng, gây thiệthại cho người dân.

Đại lýkinh doanh cố tình vi phạm

Theo thống kê chưa đầy đủ, toàn tỉnhhiện có khoảng 1.100 cửa hàng, đại lý, hộ kinh doanh phân bón, trong đó, có trên 250 đại lý kinh doanh lớn, đã cơ bản đáp ứng nhu cầusản xuất nông nghiệp của ngườidân trên địa bàn. Tuynhiên, vì chạy theo lợi nhuận, nhiềuchủ kinh doanh đã cố tình vi phạm các quy định của pháp luậtvề điều kiện kinh doanh, hóa đơn, chứngtừ, ghi nhãn hàng hóa,công bố tiêu chuẩn chất lượngphân bón…, chính điều nàyđã tiếp tay cho các loại phân bón giả, kém chất lượng trà trộnvào thị trường. Trong đợt cao điểm kiểm tra, kiểmsoát mặt hàng phân bón vừa qua (từ 12-9 đến 31-10), lựclượng QLTT tỉnh đã phát hiện và lập biên bản9 vụ vi phạm về kinh doanh phân bón quá hạn sửdụng, không có hợp đồng đạilý và tịch thu trên 1 tấn vôi, phân bón các loại, phạt hành chính gần40 triệu đồng. Tiến hành kiểmtra tại Công ty TNHH Ngọc Hiếu (thôn Tân Hòa 2, xã Ea Knuêk, huyện Krông Pak) và các hộ kinh doanh: Vũ Huy Hiệu (thị trấnM’Drak, huyện M’Drak), LêHữu Khánh (xã Cư Bao, thị xã Buôn Hồ)…,

Đoàn kiểmtra đã phát hiện lỗi vi phạm do không có hợpđồng đại lý, trong khi, hầu hết các chủkinh doanh đều giải thích là hàng hóa được mua bán bằng giấy tờviết tay nên… không ký hợp đồng đạilý với nhà sản xuất (!) Đáng chú ý hơn, tại hộ kinh doanh do bà Đặng Thị Đào (thịtrấn Ea Kar, huyện Ea Kar) làm chủ, toàn bộ số hàng gồm12 can (loại 10 lít) cácloại phân bón lá hiệu HQ-204, Quaro-N, Amino KB,Ba Lá, phân hữu cơ Su K’khum,men vi sinh Bio Sun 139… đềuđã quá hạn sử dụng. Ngoài ra, tạiđây, Đoàn kiểm tra cònphát hiện 50 bao vôi (loại 20 kg/ bao) được đựng tạmbợ trong các loại túi mà không hề có bất kỳ thông tin gì vềnhãn hàng hóa. Rõ ràng, nếukhông được phát hiện, ngăn chặn kịp thờithì số lượng lớn phân bón trên sẽtuồn ra thị trường và nông dân, nhấtlà những người không duy trì thói quen đọc kỹ nhãn mác trướckhi mua hàng, phải gánhchịu hậu quả nặngnề nhất.

Trướcđó, đầu năm 2014, lực lượng này cũng đã phốihợp với cơ quan chứcnăng tiến hành khởi tố vụtài xế xe tải mang biển kiểm soát 47P- 0204 do Nguyễn Kim Thành điềukhiển, vận chuyển 100 bao (loại50 kg/bao) phân giả,ngoài bao bì có ghi rõ: hàm lượngka li trên 61% và 1 tấnphân bón N. P. K (hàng nhậptừ Philippin nhưng không có nhãn phụ bằng tiếngViệt) từ TP. Hồ Chí Minh vềđang nhập hàng lại cho một đạilý tại Dak Lak. Qua kiểm định, 100 bao phân trên không có đủ hàm lượng dinh dưỡngnhư ghi trên bao bì, cụ thể, hàm lượngka li đạt tỷ lệ chưađến 1%!

Tuy nhiên, đó chỉlà những vụ vi phạm mà lựclượng chức năng phát hiện được khi mởđợt cao điểm kiểm soát, còn trên thựctế, ai dám chắc trên thị trường không còn phân bón giả, kém chấtlượng (?!)

Cần xử lý mạnh tay hơn

Tình trạng phân bón giả, kém chất lượng lưu thông trên thịtrường không chỉ làm ảnh hưởngđến nhà sản xuất chân chính mà còn gây thiệt hại nặngnề cho sản xuất nông nghiệp.Để bảo vệ nông dân trướcnạn phân bón kém chất lượng, mỗinăm, lực lượng QLTT tỉnh đều mởcác đợt cao điểm kiểm tra, kiểmsoát mặt hàng này trên phạm vi toàn tỉnh, và hầu như đợt nào cũng phát hiện vi phạm. Nguyên nhân củatình trạng trên được cho là do người bán chạy theo lợi nhuận nên cốtình bày bán phân bón giả,kém lượng để đánh vào tâm lý ham rẻ của ngườitiêu dùng (NTD). Thêm nữa,chất lượng phân bón thường không thể nhận biếtbằng mắt thường, thành ra nhiềungười mua phải phân bón kém chất lượng mà không hềhay biết. Bên cạnh đó, theo ông Giao ThanhTùng, Chi cục trưởng Chi cục QLTT tỉnh thì một bộ phậnNTD, nhất là NTD vùngnông thôn, vẫn chưa thật sự quan tâm đếnviệc tìm hiểu thông tin ghi trên bao bì sản phẩm như chủng loại, nguồn gốc,thành phần dinh dưỡng, hạn sửdụng…., chính điều này đã vô tình tạo điều kiệncho nạn phân bón giả vẫn còn “đấtsống”. Đó là chưa kể, việc mua bán không giữlại hóa đơn chứng từ, nên khi gặpphải phân bón giả, nông dân không biết “kêu ai” bởi không hề có chứng cứđể truy xét về sau.

Thời gian qua, việc kiểm tra, kiểmsoát và ngăn chặn tình trạng vận chuyển,kinh doanh phân bón giả,kém chất lượng đã được các ngành chức năng chú trọng. Tuy nhiên, theo đại diện Chi cụcQLTT tỉnh thì trong côngtác chống nạn phân bón giả vẫn còn mộtsố khó khăn như Nghị định 163/2013/NĐ-CP, ngày 12-11-2013 về “xử phạtvi phạm hành chính tronglĩnh vực hóa chất, phân bón và vật liệu nổcông nghiệp” không quy định rõ thẩm quyền củalực lượng QLTT trong phạm vi vi phạm kinh doanh phân bón, nên lực lượng này vẫnphải áp dụng phạt hành chính theo quy định tạiNghị định số 185, ngày 15-11-2013 về xửlý vi phạm hành chínhtrong hoạt động thương mại, trong khi, chế tài xử lý vi phạmnày hiện vẫn chưa đủ mạnh đểcó tính răn đe. Về phíanhà sản xuất, phân phối khi phát hiện hàng hóa của mình bị làm giả cũng không chủđộng phối hợp vớicơ quan chức năng để kịp thờingăn chặn, xử lý do lo sợ nếu có thông tin hàng của đơn vị mìnhbị làm giả thì NTD sẽ không dám mua. Để kịp thờingăn chặn tình trạng trên, lực lượng QLTT tỉnhđã và đang nỗ lực triển khai nhiềubiện pháp như cử các đội bám sát địabàn, xây dựng nguồn cung cấp thông tin từ cơ sở, tăng cường kiểm tra, kiểmsoát trong khâu lưu thông, nhấtlà các phương tiệngiao thông trên các tuyếnquốc lộ. Tuy nhiên, theo ông Tùng thìtình trạng phân bón được làm giả rất tinh vi từkhâu sản xuất đến lưu thông, mua bán, do đó, đểgiải quyết tận gốc,cần siết chặt kiểmtra chất lượng ngay từ các nhà máy, cơ sở sản xuấtmặt hàng này.