Cách đây hai ngày, ông Phạm Thanh Toàn (thị trấn Phú Hòa, huyện Thoại Sơn, tỉnh An Giang) đi mua phân chuẩn bị cho vụ đông xuân, mới biết giá tăng đến… chóng mặt.
Xuống vụ là tăng giá
Thực tế cho thấy trong vòng một năm qua, giá nhiều loại phân bón tăng đến 100%. Còn nếu so với năm 2009, mức tăng đến 200% (chẳng hạn, giá phân urê năm 2009 chỉ hơn 200.000 đồng/bao). Do bị tư thương, đại lý phân bón viện cớ khan hàng để làm giá nên khi tới tay nông dân, giá phân tăng thêm 30%-40% ở mỗi mùa vụ.
Tăng theo giá than ?
Theo ông Nguyễn Tiến Thỏa, Cục trưởng Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính), việc tăng giá phân bón hiện nay, nhất là đối với các tỉnh ĐBSCL đang xuống vụ đông xuân là có nhưng chưa đến mức tăng đột biến. Nguyên nhân tăng giá phân bón hiện nay là do tác động tổng hợp của các yếu tố, trong đó một phần do giá nhập khẩu phân từ thế giới tăng cao; một phần do bị làm giá.
Ông Nguyễn Tiến Thỏa cũng cho rằng việc tăng giá phân bón trên thị trường hiện nay ít chịu ảnh hưởng của tăng giá than. Bởi lẽ do tăng giá than nên hiện không có nhiều doanh nghiệp phân bón sử dụng than làm nhiên liệu sản xuất như trước đây. Ngoài một vài nhà máy như Nhà máy Phân đạm Hà Bắc sử dụng than cục thô, Nhà máy Phân lân Ninh Bình sử dụng tham cám… thì phần nhiều nhà máy đã chuyển sang dùng khí để sản xuất phân bón.
Trong khi đó, ở góc độ doanh nghiệp, ông Nguyễn Gia Tường, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Hóa chất Việt Nam, nói ngược lại: Việc tăng giá phân bón trên thị trường có nguyên nhân từ tăng giá than bán cho phân bón. Tháng 8, Tập đoàn Hóa chất Việt Nam nhận được thông báo tăng giá than 15% của Tập đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) từ ngày 25-8. Việc tăng giá than đã ảnh hưởng ngay đến giá thành phân bón: Phân urê tăng giá 10%, phân lân nung chảy tăng 5%...
Nghịch lý trong tình trạng giá phân tăng phi mã do tác động một phần từ giá than, mà theo ông Tường: “Đối tượng khách hàng của TKV là doanh nghiệp nhưng người chịu tác động tăng giá than lớn nhất lại là bà con nông dân”.